Zona thần kinh là gì? Triệu chứng, cách điều trị, phòng ngừa

Tìm hiểu chung về zona thần kinh

Bệnh zona thần kinh (Herpes Zoster) là một bệnh nhiễm trùng do virus varicella-zoster gây ra, cũng là virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi một người đã bị thủy đậu, virus này có thể nằm yên trong cơ thể nhiều năm và sau đó tái hoạt động, gây ra bệnh zona.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng của zona thần kinh

1. Nổi ban đỏ hoặc phát ban trên một vùng da cụ thể.

2. Đau, ngứa hoặc cảm giác châm chích trên vùng da bị ảnh hưởng.

3. Đau nhức hoặc nhạy cảm khi tiếp xúc với vùng da bị ảnh hưởng.

4. Sưng, đỏ và nóng ran ở vùng bị ảnh hưởng.

5. Cảm giác ngứa hoặc sốc điện trên vùng da.

6. Mệt mỏi hoặc giảm ham muốn.

7. sốt nhẹ.

8. Đau nhức cơ bắp hoặc trong khớp.

Những triệu chứng này thường diễn ra trên một bên cơ thể và thường kéo dài từ vài tuần đến một tháng.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Cần gặp bác sĩ ngay khi bạn bị Zona thần kinh để được khám và điều trị kịp thời.

Các tình huống cần gặp bác sĩ bao gồm:
– Có triệu chứng nặng như đau rát, ngứa, phát ban, nổi mụn.
– Bị Zona ở vùng mắt hoặc tai.
– Bị Zona khi đang mang thai hoặc có hệ miễn dịch suy giảm.
– Bị Zona ở vùng cổ, ngực hoặc bụng.
– Có triệu chứng khác kèm theo như sốt cao, đau đầu, mệt mỏi, khó chịu và chứng tổn thương thần kinh.

Việc gặp bác sĩ sớm có thể giúp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng từ Zona thần kinh.

Nguyên nhân

Zona thần kinh thường xuất hiện do virus Varicella zoster, virus gây bệnh thủy đậu (chickenpox). Sau khi mắc bệnh thủy đậu, virus này thường không bị loại bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể mà nó tiếp tục tồn tại ở dạng ngủ trong các tế bào thần kinh. Khi hệ miễn dịch suy giảm, virus này có thể tái hoạt động và gây ra zona thần kinh.

Nguyên nhân và yếu tố xuất hiện zona thần kinh bao gồm:
1. Tuổi tác: Người lớn tuổi hoặc người có hệ miễn dịch suy giảm do các bệnh như HIV/AIDS, ung thư hoặc sử dụng thuốc ức chế hệ miễn dịch có nguy cơ cao hơn mắc bệnh zona.
2. Stress: Tình trạng căng thẳng, stress kéo dài cũng có thể làm suy giảm hệ miễn dịch và dẫn đến zona thần kinh.
3. Các bệnh liên quan đến hệ miễn dịch: Những bệnh như bệnh tiểu đường, bệnh lupus, bệnh mạch vành cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh zona.
4. Thuốc ức chế miễn dịch: Sử dụng các loại thuốc ức chế hệ miễn dịch để điều trị các bệnh khác cũng tăng nguy cơ mắc bệnh zona.
5. Ổn định genetichọc: Một số người có tiền sử gia đình với bệnh zona thần kinh cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Việc tăng cường hệ miễn dịch, duy trì lối sống lành mạnh và tránh tình trạng stress có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh.

Nguy cơ

Người nào có nguy cơ mắc phải Zona thần kinh bao gồm:

1. Người lớn tuổi: Người cao tuổi có nguy cơ cao hơn mắc phải Zona do hệ miễn dịch giảm sút.

2. Người đang trong giai đoạn suy giảm hệ miễn dịch: Những người mắc các bệnh như HIV/AIDS, ung thư, đang sử dụng thuốc ức chế hệ miễn dịch có nguy cơ cao mắc phải Zona.

3. Người có thai: Phụ nữ mang thai cũng có nguy cơ mắc phải Zona do hệ miễn dịch yếu hơn trong thời kỳ mang thai.

4. Người đã từng mắc thủy đậu: Những người từng mắc bệnh thủy đậu cũng có nguy cơ cao hơn mắc phải Zona vì virus Varicella-Zoster sẽ tiềm quyết trong cơ thể suốt đời.

5. Người tiếp xúc với người mắc phải Zona: Người có tiếp xúc trực tiếp với những người đang mắc phải Zona cũng có nguy cơ cao hơn mắc phải bệnh này.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải zona thần kinh

Bao gồm:

1. Tuổi tác: Người cao tuổi có nguy cơ mắc phải Zona thần kinh cao hơn so với những người trẻ tuổi.

2. Hệ miễn dịch suy giảm: Hệ miễn dịch yếu có thể làm tăng nguy cơ mắc phải Zona thần kinh do virus varicella-zoster (VZV) tái phát.

3. Stress: Căng thẳng và áp lực tinh thần có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, làm tăng nguy cơ mắc phải Zona thần kinh.

4. Bệnh lý cơ thể: Các bệnh lý như HIV/AIDS, ung thư hoặc sử dụng corticoid trong thời gian dài cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc phải Zona thần kinh.

5. Lối sống không lành mạnh: Hút thuốc, uống rượu, thiếu vận động và ăn uống không cân đối cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc phải Zona thần kinh.

Phương pháp chuẩn đoán & điều trị

Phương pháp chuẩn đoán và xét nghiệm

Để chuẩn đoán zona thần kinh, bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm và kiểm tra lâm sàng như sau:

1. Trả lời câu hỏi về các triệu chứng và cảm giác đau bạn đang gặp phải.
2. Kiểm tra kích thước và vị trí của các ban phát ban.
3. Thăm khám da để xác định dạng và kích thước của ban phát ban.
4. Tiến hành xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ virus varicella-zoster hoặc antibody.
5. Có thể thực hiện các xét nghiệm nhanh như xét nghiệm PCR để xác định virus varicella-zoster trong máu hoặc dịch bọt.
6. Đôi khi bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm nang hoặc nang lông để chẩn đoán chính xác hơn.

Sau khi được chuẩn đoán là zona thần kinh, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp như sử dụng thuốc giảm đau, thuốc kháng vi-rút, thuốc chống viêm và các biện pháp hỗ trợ khác. Các biện pháp này giúp giảm triệu chứng và tăng tốc quá trình phục hồi của bệnh nhân.

Điều trị

Zona thần kinh là một bệnh do virus Varicella zoster gây ra, cũng gây ra bệnh thủy đậu ở trẻ em. Bệnh này thường gây đau và phát ban ở một vùng cụ thể trên cơ thể, thường là ở một bên cơ thể.

Để điều trị zona thần kinh, bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc đối với các triệu chứng như đau, ngứa, và vi khuẩn nếu cần. Các lời khuyên khác có thể bao gồm:

1. Nghỉ ngơi và tránh tác động mạnh đối với vùng da bị ảnh hưởng.
2. Sử dụng đá lạnh hoặc thuỷ tinh để giảm đau.
3. Đắp băng kín hoặc băng thấm được bác sĩ chỉ định.
4. Uống thêm chất lỏng để duy trì sự ẩm cho da.
5. Thay đổi chế độ ăn uống, bổ sung thêm Vitamin C hoặc loại viên bổ sung giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Đồng thời, cần theo dõi bác sĩ để đảm bảo rằng bạn đang nhận được điều trị phù hợp và hiệu quả nhất cho tình trạng của mình.

Sản phẩm hỗ trợ

Chế độ sinh hoạt & phòng ngừa

Chế độ sinh hoạt dành cho người bệnh

1. Giữ cho vùng bị zona sạch và khô ráo.
2. Tránh cọ xát vào vùng bị zona để không kích thích nổi mẩn.
3. Đeo quần áo thoải mái và mềm để không gây kích ứng cho da.
4. Tránh tác động mãnh liệt lên vùng da bị zona, bao gồm cả lực cơ hoặc căng thẳng.
5. Tận dụng các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga hoặc thực hành hơi thở sâu để giảm stress.
6. Đảm bảo bạn ăn uống cân đối và bổ sung dinh dưỡng để tăng cường hệ miễn dịch.
7. Tuân thủ điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ.
8. Thực hiện các biện pháp hỗ trợ như dùng chất giảm đau hoặc thuốc kháng histamin để giúp kiểm soát triệu chứng đau và ngứa.

Lưu ý: Để có chế độ điều trị phù hợp, tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

Phòng ngừa

Zona thần kinh là một bệnh do virus Varicella-Zoster gây ra, cùng tác nhân gây bệnh sởi và tai biến sau sởi. Để ngăn ngừa zona thần kinh, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

1. Tiêm chủng: Việc tiêm phòng chống viêm não mô cầu bằng vắc xin Zostavax giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và làm giảm đau hơn nếu bạn đã mắc bệnh.

2. Duy trì hệ miễn dịch: Hãy cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, tập thể dục đều đặn và hạn chế căng thẳng để duy trì hệ miễn dịch mạnh khỏe.

3. Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh: Zona thần kinh là bệnh lây truyền qua tiếp xúc với dịch từ phong bì của người mắc bệnh, vì vậy tránh tiếp xúc với người bị zona.

4. Điều trị các bệnh lý liên quan: Nếu bạn đã mắc các bệnh như tiểu đường, suy giảm miễn dịch, huyết áp cao thì việc điều trị sớm và hiệu quả sẽ giúp giảm nguy cơ mắc zona thần kinh.

Ngoài ra, việc duy trì vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc với người mắc bệnh dễ lây và tìm kiếm xử lý ngay khi có triệu chứng là các biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa zona thần kinh.