Lỵ trực khuẩn – Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Tìm hiểu chung về Lỵ trực khuẩn

Lỵ trực khuẩn, hay còn gọi là vi khuẩn Shigella, là một loại vi khuẩn gây bệnh Lỵ do tiêu chảy, tiêu chảy huyết hoặc sốt, gây ra bởi sự nhiễm trùng ruột. Vi khuẩn này lây lan thông qua đường tiêu hóa và có thể gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, đau bụng, sốt, buồn nôn và nôn mửa. Lỵ trực khuẩn có thể gây ra tình trạng nặng hơn ở người có hệ miễn dịch yếu. Để điều trị hiệu quả bệnh này, thường cần sử dụng kháng sinh và điều trị chăm sóc cơ bản như duy trì lượng nước cơ thể cân đối.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng của Lỵ trực khuẩn

1. Tiêu chảy: là triệu chứng chính của lỵ trực khuẩn, người bệnh có thể bị tiêu chảy nhiều lần mỗi ngày với phân lỏng, có máu hoặc nhầy đục.

2. Buồn nôn và nôn mửa: một số người bệnh cũng có thể gặp các triệu chứng này, đôi khi kèm theo tiêu chảy.

3. Đau bụng: đau bụng có thể ở mức độ nhẹ đến nặng, thường là ở phía dưới bụng.

4. Sốt: một số người bệnh có thể có sốt nhẹ hoặc cao.

5. Mệt mỏi: cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối chỉ là triệu chứng phụ nhưng cũng có thể xuất hiện ở một số người bệnh.

6. Chán ăn: do tiêu chảy liên tục và không tiêu hóa tốt có thể dẫn đến cảm giác chán ăn.

7. Mất nước: do mất nhiều nước và chất điện giải qua phân, người bệnh có thể bị mất nước nhanh chóng, gây ra tình trạng mất nước nghiêm trọng.

Những triệu chứng này có thể xuất hiện sau khi người bệnh nhiễm trực khuẩn và thường kéo dài từ vài ngày đến một tuần. Trong trường hợp có triệu chứng không điều trị hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, người bệnh cần phải đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Bạn cần gặp bác sĩ nếu bạn có các triệu chứng sau đây:

1. Phân có màu đỏ hoặc đen.
2. Có sốt cao.
3. Đau bụng nghiêm trọng.
4. Cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt hoặc có triệu chứng thiếu máu.
5. Đau khi đi tiểu.
6. Mất nước nhanh chóng do nôn mửa hoặc phân lỏng liên tục.
7. Có tiền sử ung thư hoặc hệ miễn dịch suy yếu.
8. Triệu chứng kéo dài hoặc tái phát nhiều lần.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng trên, hãy thăm bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân

Lỵ trực khuẩn có thể do vi khuẩn Shigella gây ra. Đây là một loại vi khuẩn có thể lây lan qua tiếp xúc với chất bẩn hoặc thức ăn bị nhiễm vi khuẩn, khiến cho người bệnh mắc phải triệu chứng khó chịu như tiêu chảy, đau bụng, và sốt. Để phòng tránh bệnh này, người ta cần tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân, đảm bảo ăn uống sạch sẽ và luôn rửa tay trước và sau khi tiếp xúc với thức ăn.

Nguy cơ

Những người có nguy cơ mắc phải lỵ trực khuẩn bao gồm:

1. Những người sống trong môi trường có vệ sinh kém, thiếu nước sạch.
2. Những người tiếp xúc thường xuyên với nước bẩn, đặc biệt là nước từ các nguồn không được xử lý hoặc từ các khu vực có ô nhiễm môi trường.
3. Những người ăn uống chế biến không đảm bảo vệ sinh, thường xuyên tiêu thụ thực phẩm ô nhiễm.
4. Những người có hệ miễn dịch suy giảm, người già, trẻ em dưới 5 tuổi và phụ nữ mang thai.
5. Những người đi du lịch đến các vùng có nguy cơ cao lây nhiễm lỵ trực khuẩn.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải Lỵ trực khuẩn

1. Tiếp xúc với người bệnh hoặc chăm sóc người bệnh mắc bệnh.
2. Ăn uống hoặc uống nước đã bị nhiễm bẩn.
3. Sử dụng phòng vệ sinh hoặc cơ sở vệ sinh không sạch sẽ.
4. Điều kiện vệ sinh kém trong môi trường sống và làm việc.
5. Sử dụng nước không đảm bảo vệ sinh để uống hoặc rửa rau quả.
6. Sử dụng thức ăn không đảm bảo an toàn vệ sinh hoặc chưa chín kỹ.
7. Sống trong môi trường đông dân, thiếu vệ sinh.

Phương Pháp Chẩn Đoán & Điều Trị

Phương pháp chuẩn đoán và xét nghiệm

Để chuẩn đoán lỵ trực khuẩn, bác sĩ thường sẽ thực hiện các bước sau:

1. **Triệu chứng và tiền sử y tế:** Bác sĩ sẽ tiến hành thu thập thông tin về các triệu chứng mà bạn đang gặp, cũng như tiền sử y tế để xác định nguyên nhân gây bệnh.

2. **Khám cận lâm sàng:** Bác sĩ có thể thực hiện kiểm tra cận lâm sàng bằng cách kiểm tra triệu chứng lâm sàng và lấy mẫu phân để tiến hành kiểm tra tìm ký sinh trùng, vi trùng gây bệnh.

3. **Xét nghiệm máu:** Xét nghiệm máu có thể được yêu cầu để đánh giá tình trạng nhiễm trùng và tăng bạch cầu.

4. **Nội soi đường ruột:** Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện nội soi đường ruột để kiểm tra sự tổn thương hoặc sưng phù.

5. **Điều trị:** Nếu được chuẩn đoán mắc lỵ trực khuẩn, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị thích hợp, thường bao gồm việc sử dụng kháng sinh và chăm sóc bệnh nhân.

Nếu nghi ngờ mắc lỵ trực khuẩn, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời.

Điều trị

Để điều trị lỵ trực khuẩn, bạn có thể cần sử dụng kháng sinh như ciprofloxacin hoặc azithromycin. Ngoài ra, việc duy trì sự cân bằng nước và điện giữa cơ thể thông qua việc uống đủ nước, sử dụng dung dịch điện giả tăng hoặc sử dụng dung dịch tái hỏa cũng là điều quan trọng. Nếu có triệu chứng nghiêm trọng hoặc kéo dài, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị đúng cách.

Chế Độ Sinh Hoạt & Phòng Ngừa

Chế độ sinh hoạt dành cho người bệnh

1. Ăn uống:
– Tránh ăn đồ chua, cay, mỡ, quá nhiều đường, đồ hộp và đồ chiên.
– Nên ăn những loại thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo gạo, súp, rau cải xanh, thịt gà không da, cá hồi.
– Uống đủ nước, tránh đồ uống có gas và nước ngọt.

2. Hạn chế hoạt động:
– Nghỉ ngơi đủ giấc, hạn chế hoạt động nặng.
– Tránh stress và căng thẳng.

3. Vệ sinh cá nhân:
– Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn uống và sau khi sử dụng toilet.
– Đứng ngắn, tránh ngồi lâu ở một chỗ.
– Sử dụng khăn giấy và thay quần áo thường xuyên.

4. Uống thuốc đúng liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sĩ.

5. Đi khám định kỳ và tuân thủ đúng hẹn khám, điều trị của bác sĩ.

Ngoài ra, không tự ý dùng thuốc mà không được sự tư vấn của bác sĩ và nếu có bất kỳ biểu hiện nào bất thường, bạn nên đến ngay bệnh viện để được khám và điều trị kịp thời.

Phòng ngừa

Phòng ngừa lỵ trực khuẩn bao gồm các biện pháp sau:

1. Tiêm phòng: Việc tiêm vắc xin phòng lỵ trực khuẩn là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Vắc xin thông thường được tiêm khi du lịch đến các vùng có nguy cơ lây nhiễm cao.

2. Thực hiện hệ thống vệ sinh tốt: Để ngăn chặn lây nhiễm lỵ trực khuẩn, bạn cần tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, tránh uống nước chưa đun sôi hoặc không đảm bảo an toàn.

3. Kiểm soát chất lỏng và thức ăn: Hạn chế tiêu thụ thức ăn hoặc nước uống không an toàn, chưa được đảm bảo vệ sinh, nhất là khi ở trong môi trường gặp nguy cơ lây nhiễm cao.

4. Tránh tiếp xúc với người bị lỵ: Tránh tiếp xúc gần gũi với người bị lỵ để ngăn chặn lây nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp.

5. Chuẩn bị khi đi du lịch: Nếu bạn có kế hoạch đi du lịch đến các nơi có nguy cơ cao lây nhiễm lỵ, hãy chuẩn bị trước bằng cách tìm hiểu thông tin về vùng đó, tiêm phòng đầy đủ và tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân.