Giải đáp thắc mắc: Có thật quai bị gây vô sinh ở nữ giới

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm do virus Mumps gây ra, thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên. Mặc dù bệnh này phổ biến hơn ở trẻ em, nhưng người lớn cũng có thể mắc phải. Một trong những mối lo ngại lớn đối với phụ nữ là liệu quai bị có thể gây vô sinh hay không. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về quai bị, các triệu chứng và biến chứng của nó, và xem xét kỹ liệu quai bị có thể gây vô sinh ở nữ giới hay không.

Tìm hiểu về bệnh quai bị

Nguyên nhân và cơ chế lây truyền

Quai bị do virus Mumps gây ra và lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp. Khi người nhiễm bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, các giọt bắn chứa virus có thể lan ra không khí và lây nhiễm cho người khác. Virus cũng có thể lây truyền qua việc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi hoặc miệng của người bệnh.

• Nguyên nhân: Virus Mumps gây viêm các tuyến nước bọt, đặc biệt là tuyến mang tai, dẫn đến sưng đau và các triệu chứng toàn thân.
• Cơ chế lây truyền: Virus lây lan dễ dàng trong môi trường đông người, đặc biệt là trong gia đình, trường học, hoặc nơi làm việc.

Triệu chứng của bệnh quai bị

Các triệu chứng của quai bị thường xuất hiện từ 16-18 ngày sau khi tiếp xúc với virus. Triệu chứng ban đầu có thể nhẹ và dễ nhầm lẫn với các bệnh khác.

• Sưng và đau tuyến mang tai: Triệu chứng đặc trưng nhất của quai bị là sưng và đau tuyến mang tai. Sưng thường xảy ra ở một hoặc cả hai bên mặt.
• Sốt: Người bệnh thường bị sốt cao, từ 38-40°C.
• Đau đầu: Đau đầu nhẹ đến trung bình, kèm theo cảm giác mệt mỏi.
• Mệt mỏi và đau nhức cơ bắp: Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, đau nhức cơ bắp và thiếu năng lượng.
• Đau họng và khó nuốt: Viêm họng và khó nuốt do sưng tuyến mang tai.

Biến chứng của quai bị

Biến chứng chung

Quai bị có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là ở người lớn.

• Viêm tinh hoàn (ở nam giới): Viêm tinh hoàn là biến chứng thường gặp ở nam giới trưởng thành khi mắc quai bị, có thể dẫn đến teo tinh hoàn và giảm khả năng sinh sản.
• Viêm tụy: Viêm tụy là một biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng của quai bị, gây đau bụng dữ dội và buồn nôn.
• Viêm não và viêm màng não: Viêm não và viêm màng não là các biến chứng nguy hiểm, có thể gây tổn thương não và đe dọa tính mạng.

Biến chứng ở nữ giới

Ở nữ giới, quai bị cũng có thể gây ra một số biến chứng, trong đó viêm buồng trứng là mối quan tâm lớn nhất liên quan đến khả năng sinh sản.

• Viêm buồng trứng: Viêm buồng trứng (oophoritis) xảy ra ở khoảng 5% phụ nữ mắc quai bị sau tuổi dậy thì. Triệu chứng bao gồm đau bụng dưới, sưng và đau vùng buồng trứng.
• Viêm vú: Quai bị cũng có thể gây viêm vú ở nữ giới, mặc dù biến chứng này ít gặp hơn.

Quai bị và khả năng gây vô sinh ở nữ giới

Viêm buồng trứng và nguy cơ vô sinh

Mối lo ngại lớn nhất liên quan đến quai bị và khả năng sinh sản ở nữ giới là viêm buồng trứng. Tuy nhiên, viêm buồng trứng do quai bị hiếm khi dẫn đến vô sinh.

• Cơ chế viêm buồng trứng: Virus Mumps có thể tấn công buồng trứng, gây viêm và sưng. Tuy nhiên, tổn thương thường không đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến khả năng sinh sản lâu dài.
• Nguy cơ vô sinh: Viêm buồng trứng do quai bị thường không gây vô sinh. Trên thực tế, tỷ lệ vô sinh do viêm buồng trứng do quai bị là rất thấp, và hầu hết phụ nữ hồi phục hoàn toàn mà không gặp vấn đề về khả năng sinh sản sau này.

Nghiên cứu và số liệu thống kê

Nghiên cứu và số liệu thống kê cho thấy viêm buồng trứng do quai bị hiếm khi dẫn đến vô sinh ở nữ giới.

• Nghiên cứu lâm sàng: Các nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng viêm buồng trứng do quai bị thường không gây ra tổn thương lâu dài cho buồng trứng. Phụ nữ mắc quai bị có thể trải qua viêm buồng trứng nhưng vẫn có khả năng sinh sản bình thường sau khi hồi phục.
• Số liệu thống kê: Theo các số liệu thống kê, tỷ lệ vô sinh do viêm buồng trứng do quai bị rất thấp. Hầu hết các trường hợp viêm buồng trứng do quai bị đều hồi phục hoàn toàn và không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Phòng ngừa quai bị ở nữ giới

Tiêm vắc-xin phòng quai bị

Tiêm vắc-xin là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với bệnh quai bị. Vắc-xin MMR (sởi, quai bị, rubella) giúp bảo vệ khỏi ba loại virus gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

• Lịch tiêm chủng: Phụ nữ nên tiêm vắc-xin MMR trước khi mang thai ít nhất một tháng. Vắc-xin MMR không nên tiêm trong thời gian mang thai.
• Hiệu quả của vắc-xin: Vắc-xin MMR có hiệu quả cao trong việc phòng ngừa quai bị và các biến chứng liên quan, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng.

Duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ là biện pháp quan trọng giúp ngăn ngừa lây lan virus quai bị.

• Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch ít nhất 20 giây, đặc biệt là sau khi ho, hắt hơi, tiếp xúc với dịch tiết từ mũi, miệng hoặc trước khi ăn.
• Sử dụng khăn giấy: Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy, sau đó vứt bỏ khăn giấy vào thùng rác ngay lập tức. Nếu không có khăn giấy, nên ho hoặc hắt hơi vào khuỷu tay để tránh phát tán virus.
• Giữ vệ sinh môi trường: Thường xuyên lau chùi và khử trùng các bề mặt tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn ghế và các thiết bị cá nhân bằng dung dịch khử trùng chứa cồn hoặc các chất diệt khuẩn khác.

Tránh tiếp xúc với người bệnh

Tránh tiếp xúc với người bệnh là biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa lây nhiễm quai bị.

• Hạn chế tiếp xúc: Tránh tiếp xúc gần với người đang mắc bệnh quai bị. Nếu cần thiết, hãy sử dụng khẩu trang và giữ khoảng cách an toàn.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các triệu chứng và kịp thời cách ly nếu cần thiết.

Điều trị quai bị và chăm sóc khi mắc bệnh

Nghỉ ngơi và chăm sóc tại nhà

Việc nghỉ ngơi và chăm sóc tại nhà là rất quan trọng để giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục của người bệnh.

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Đảm bảo người bệnh được nghỉ ngơi đầy đủ, tránh các hoạt động gắng sức để cơ thể có thể tập trung chống lại virus.
• Uống đủ nước: Khuyến khích uống nhiều nước để duy trì độ ẩm cho cơ thể và hỗ trợ quá trình hồi phục.
• Chườm lạnh: Sử dụng túi đá hoặc khăn lạnh để chườm lên vùng tuyến mang tai sưng để giảm đau và sưng.

Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt

Việc sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt giúp giảm triệu chứng sốt và đau, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.

• Acetaminophen (Paracetamol): Thuốc giảm đau và hạ sốt an toàn, giúp giảm triệu chứng sốt và đau. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Ibuprofen: Thuốc giảm đau và hạ sốt khác có thể sử dụng, giúp giảm viêm và đau. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Theo dõi và điều trị biến chứng

Quai bị có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, do đó việc theo dõi và điều trị kịp thời là rất quan trọng.

• Theo dõi triệu chứng: Theo dõi các triệu chứng của người bệnh như sốt, sưng đau tuyến mang tai, mệt mỏi và đau nhức cơ bắp.
• Khám bác sĩ: Nếu triệu chứng không giảm sau vài ngày hoặc có dấu hiệu nặng hơn, nên đưa người bệnh đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Điều trị biến chứng: Nếu có dấu hiệu của biến chứng như viêm buồng trứng, viêm tụy, viêm não hoặc viêm màng não, cần nhập viện để được điều trị kịp thời và theo dõi chặt chẽ.

Sản phẩm thuốc giảm đau, hạ sốt

Kết luận

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là ở người lớn. Tuy nhiên, viêm buồng trứng do quai bị hiếm khi dẫn đến vô sinh ở nữ giới. Tiêm vắc-xin phòng quai bị, duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, và tránh tiếp xúc với người bệnh là những biện pháp quan trọng để phòng ngừa quai bị.