Đau khớp gối ở trẻ em – Nguyên nhân và cách điều trị

Đau khớp gối ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe phổ biến nhưng thường bị bỏ qua hoặc không được chẩn đoán chính xác. Trong khi người lớn thường gặp phải các vấn đề về khớp do thoái hóa hoặc chấn thương, đau khớp gối ở trẻ em có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những chấn thương nhỏ đến các bệnh lý nghiêm trọng. Hiểu rõ nguyên nhân và cách điều trị đau khớp gối ở trẻ em là điều cần thiết để đảm bảo sự phát triển và sức khỏe toàn diện của trẻ. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá các nguyên nhân phổ biến gây đau khớp gối ở trẻ em và đưa ra các biện pháp chữa trị hiệu quả.

Nguyên nhân gây đau khớp gối ở trẻ em

Chấn thương

Trẻ em thường tham gia nhiều hoạt động thể thao và trò chơi, dễ dẫn đến chấn thương khớp gối như rách sụn chêm, tổn thương dây chằng và viêm gân.

Triệu chứng:

• Đau nhói hoặc đau âm ỉ tại vùng khớp gối.
• Sưng, bầm tím và khó khăn khi di chuyển khớp.
• Cảm giác không ổn định hoặc lỏng lẻo ở khớp gối.

Viêm khớp dạng thấp thiếu niên

Viêm khớp dạng thấp thiếu niên (Juvenile Idiopathic Arthritis – JIA) là một bệnh tự miễn gây viêm và đau khớp ở trẻ em.

Triệu chứng:

• Đau và sưng khớp gối.
• Cứng khớp vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu.
• Mệt mỏi, sốt và giảm cân.

Hội chứng Osgood-Schlatter

Hội chứng Osgood-Schlatter là một tình trạng viêm của vùng gân nối xương bánh chè với xương chày, thường xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên đang phát triển nhanh.

Triệu chứng:

• Đau và sưng ở phía trước khớp gối, ngay dưới xương bánh chè.
• Đau tăng lên khi vận động, đặc biệt là khi chạy, nhảy hoặc leo cầu thang.

Hội chứng đau xương bánh chè

Hội chứng đau xương bánh chè, còn gọi là hội chứng patellofemoral pain, là tình trạng đau quanh xương bánh chè do sự bất thường trong chuyển động hoặc áp lực không đồng đều lên xương bánh chè.

Triệu chứng:

• Đau quanh xương bánh chè, đặc biệt khi ngồi xổm, leo cầu thang hoặc ngồi lâu.
• Tiếng kêu lạo xạo hoặc cảm giác lỏng lẻo khi di chuyển khớp gối.

Viêm gân

Viêm gân là tình trạng viêm hoặc tổn thương gân, có thể do hoạt động quá mức hoặc chấn thương.

Triệu chứng:

• Đau nhói hoặc đau âm ỉ tại phía trước khớp gối, đặc biệt khi ngồi xổm.
• Đau tăng lên khi leo cầu thang hoặc thực hiện các hoạt động đòi hỏi co duỗi khớp gối.

Tăng trưởng quá nhanh

Trong giai đoạn tăng trưởng nhanh, xương và các mô mềm xung quanh không phát triển đồng đều, dẫn đến căng thẳng và đau ở khớp gối.

Triệu chứng:

• Đau khớp gối mà không có chấn thương rõ ràng.
• Đau thường xuất hiện vào buổi tối hoặc sau khi vận động.

Triệu chứng của đau khớp gối ở trẻ em

Đau nhức và khó chịu:

• Đau nhói hoặc âm ỉ ở vùng khớp gối.
• Đau tăng lên khi vận động, đặc biệt là khi leo cầu thang hoặc đứng lâu.

Sưng và viêm:

• Khớp gối sưng to, cảm giác nóng và đỏ.
• Khó khăn khi cử động khớp, cảm giác cứng vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu.

Tiếng kêu lạo xạo và cảm giác không ổn định:

• Tiếng kêu lạo xạo khi di chuyển khớp.
• Cảm giác khớp lỏng lẻo, không ổn định, dễ bị đau khi vận động mạnh.

Cách chữa trị đau khớp gối ở trẻ em

Nghỉ ngơi và giảm hoạt động

Nghỉ ngơi:

• Tránh các hoạt động gây căng thẳng cho khớp gối.
• Nghỉ ngơi khi cảm thấy đau và không ép buộc khớp gối phải làm việc quá sức.

Giảm hoạt động:

• Giảm tần suất và cường độ các hoạt động thể thao hoặc tập luyện gây đau khớp gối.
• Thay thế bằng các hoạt động nhẹ nhàng hơn như đi bộ, bơi lội hoặc yoga.

Sử dụng thuốc giảm đau và chống viêm

Thuốc giảm đau:

• Sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen (paracetamol) để giảm đau nhẹ.

Thuốc chống viêm:

• Sử dụng NSAIDs như ibuprofen để giảm viêm và đau.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Vật lý trị liệu

Các bài tập giãn cơ và tăng cường sức mạnh:

• Thực hiện các bài tập giãn cơ để cải thiện sự linh hoạt của khớp gối.
• Tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh khớp gối để giảm áp lực lên khớp.

Kỹ thuật nén nhiệt và lạnh:

• Sử dụng túi chườm lạnh để giảm sưng và đau sau khi hoạt động.
• Sử dụng nén nhiệt để làm giãn cơ và cải thiện lưu thông máu.

Sử dụng các thiết bị hỗ trợ

Nẹp khớp và băng dán:

• Sử dụng nẹp khớp hoặc băng dán để hỗ trợ và ổn định khớp gối.
• Tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để chọn thiết bị phù hợp.

Gậy đi bộ:

• Sử dụng gậy đi bộ để giảm áp lực lên khớp gối và hỗ trợ trong việc di chuyển.
• Đảm bảo gậy đi bộ có độ cao phù hợp và thoải mái khi sử dụng.

Phẫu thuật

Trong những trường hợp nghiêm trọng, khi các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả, phẫu thuật có thể là lựa chọn cần thiết để giảm đau và cải thiện chức năng khớp.

Phẫu thuật nội soi khớp:

• Sửa chữa hoặc loại bỏ các mô bị tổn thương trong khớp gối.

Phẫu thuật thay khớp gối:

• Thay khớp gối nhân tạo để thay thế khớp bị hỏng.

Phòng ngừa đau khớp gối ở trẻ em

Tập thể dục đều đặn

Tập thể dục nhẹ nhàng:

• Thực hiện các bài tập giãn cơ và tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh khớp gối hàng ngày.
• Tham gia các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hoặc yoga.

Tránh các hoạt động gây căng thẳng cho khớp:

• Tránh đứng hoặc ngồi lâu trong một tư thế.
• Tránh các hoạt động nặng nhọc hoặc đòi hỏi phải dùng lực nhiều.

Duy trì cân nặng hợp lý

Chế độ ăn uống cân bằng:

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu chất chống oxy hóa để giảm viêm và bảo vệ khớp.
• Bổ sung các thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, hạt chia và hạt lanh để hỗ trợ sức khỏe khớp.

Giảm cân nếu cần thiết:

• Theo dõi cân nặng và đảm bảo tăng cân trong giới hạn cho phép.
• Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục đều đặn để duy trì cân nặng lý tưởng.

Sử dụng các thiết bị hỗ trợ

Giày phù hợp:

• Chọn giày có đế mềm, hỗ trợ tốt và không quá cao để giảm áp lực lên khớp gối.
• Tránh giày cao gót vì chúng có thể làm tăng nguy cơ té ngã và gây áp lực không đều lên khớp.

Nẹp khớp và băng dán:

• Sử dụng nẹp khớp hoặc băng dán khi cảm thấy khớp gối không ổn định hoặc đau đớn.
• Tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để chọn thiết bị phù hợp.

Các sản phẩm hỗ trợ xương khớp

Kết luận

Đau khớp gối ở trẻ em là một vấn đề cần được chú ý và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng về sau. Việc nhận diện sớm nguyên nhân và triệu chứng, cũng như thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị hợp lý.