Những điều người bệnh cần biết về bệnh Gout cấp tính

Giới thiệu về bệnh Gout

Gout là một dạng viêm khớp phổ biến do sự tích tụ của acid uric trong máu, dẫn đến hình thành các tinh thể urat trong khớp. Bệnh Gout có hai giai đoạn chính: Gout cấp tính và Gout mãn tính. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung tìm hiểu về bệnh Gout cấp tính – giai đoạn đầu của bệnh với những cơn đau đột ngột và dữ dội, nhưng có thể kiểm soát và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm.

Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh của bệnh Gout cấp tính

Nguyên nhân của bệnh Gout

Bệnh Gout được gây ra bởi sự tăng nồng độ acid uric trong máu (hyperuricemia). Acid uric là sản phẩm của quá trình phân hủy purin – một chất có trong nhiều loại thực phẩm và đồ uống. Khi nồng độ acid uric trong máu quá cao, nó có thể kết tinh và lắng đọng trong các khớp, gây viêm và đau.

Các yếu tố nguy cơ

• Chế độ ăn uống: Thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật, và đồ uống có cồn.
• Di truyền: Tiền sử gia đình mắc bệnh Gout.
• Tuổi tác và giới tính: Nam giới và người lớn tuổi có nguy cơ cao hơn.
• Các bệnh lý khác: Béo phì, cao huyết áp, tiểu đường, và bệnh thận mãn tính.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, aspirin liều thấp, và thuốc ức chế miễn dịch có thể làm tăng nồng độ acid uric.

Triệu chứng của bệnh Gout cấp tính

Triệu chứng lâm sàng

Bệnh Gout cấp tính thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng sau:

• Đau khớp dữ dội: Thường xảy ra vào ban đêm và có thể đánh thức người bệnh giữa giấc ngủ. Đau thường tập trung ở ngón chân cái, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các khớp khác như mắt cá, đầu gối, cổ tay và khuỷu tay.
• Sưng và viêm khớp: Khớp bị ảnh hưởng sẽ trở nên sưng, đỏ, ấm và rất nhạy cảm.
• Giới hạn vận động: Do đau và viêm, khả năng vận động của khớp bị hạn chế.
• Triệu chứng toàn thân: Một số người bệnh có thể gặp phải triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi và khó chịu.

Cơn Gout cấp tính tái phát

Sau khi cơn Gout cấp tính đầu tiên xảy ra, bệnh nhân có thể gặp phải các cơn tái phát, thường là trong vòng vài tháng hoặc vài năm. Các cơn tái phát thường có tính chất tương tự như cơn đầu tiên, nhưng có thể kéo dài lâu hơn và ảnh hưởng đến nhiều khớp hơn nếu không được điều trị kịp thời.

Chẩn đoán bệnh Gout cấp tính

Khám lâm sàng

Việc chẩn đoán bệnh Gout thường bắt đầu bằng khám lâm sàng, trong đó bác sĩ sẽ đánh giá các triệu chứng, tiền sử bệnh và kiểm tra các khớp bị ảnh hưởng.

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu để đo nồng độ acid uric là một phương pháp chẩn đoán quan trọng. Tuy nhiên, nồng độ acid uric cao không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với bệnh Gout và ngược lại. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm bổ sung để xác định chính xác.

Xét nghiệm dịch khớp

Xét nghiệm dịch khớp là một phương pháp chẩn đoán quan trọng để phát hiện bệnh Gout. Bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch từ khớp bị ảnh hưởng và quan sát dưới kính hiển vi để tìm kiếm các tinh thể urat.

Chẩn đoán hình ảnh

Chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, siêu âm hoặc chụp CT có thể giúp phát hiện các tổn thương ở khớp và xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh Gout.

Cách điều trị bệnh Gout cấp tính hiệu quả

Sử dụng thuốc

Thuốc giảm đau và kháng viêm

• NSAIDs (thuốc chống viêm không steroid): Như ibuprofen, naproxen giúp giảm đau và viêm nhanh chóng. Chúng thường được sử dụng ngay khi cơn đau bắt đầu và tiếp tục cho đến khi triệu chứng giảm đi.
• Colchicine: Được sử dụng trong giai đoạn cấp tính để giảm đau và viêm. Colchicine có hiệu quả tốt nếu được dùng sớm trong vòng 12-24 giờ đầu của cơn đau.
• Corticosteroids: Như prednisone, được chỉ định khi NSAIDs và colchicine không hiệu quả hoặc có chống chỉ định. Corticosteroids có thể được dùng đường uống hoặc tiêm trực tiếp vào khớp.

Thuốc hạ acid uric

Trong cơn Gout cấp tính, thuốc hạ acid uric như allopurinol và febuxostat không được bắt đầu sử dụng ngay lập tức, nhưng nếu bệnh nhân đã sử dụng từ trước, nên tiếp tục để duy trì nồng độ acid uric ổn định và ngăn ngừa các cơn Gout tái phát.

Chăm sóc tại nhà

Nghỉ ngơi và nâng cao khớp

Trong cơn Gout cấp tính, việc nghỉ ngơi và tránh di chuyển khớp bị ảnh hưởng là rất quan trọng. Nâng cao khớp có thể giúp giảm sưng và đau.

Chườm lạnh

Chườm lạnh lên khớp bị viêm trong khoảng 20 phút mỗi lần có thể giúp giảm sưng và đau. Nên lặp lại nhiều lần trong ngày.

Uống đủ nước

Uống nhiều nước giúp cơ thể loại bỏ acid uric hiệu quả hơn, từ đó giảm nguy cơ hình thành các tinh thể urat mới.

Chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh

Chế độ ăn uống

• Hạn chế thực phẩm giàu purin: Như thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật. Purin là chất chuyển hóa thành acid uric trong cơ thể, do đó hạn chế purin giúp giảm nồng độ acid uric.
• Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ: Như rau xanh, hoa quả. Chất xơ giúp giảm hấp thụ purin và tăng cường quá trình đào thải acid uric.
• Uống đủ nước: Uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình loại bỏ acid uric qua đường tiểu.
• Hạn chế rượu bia và đồ uống có đường: Rượu và fructose có thể làm tăng nồng độ acid uric trong máu.

Duy trì cân nặng hợp lý

Giảm cân nếu thừa cân giúp giảm áp lực lên các khớp và cải thiện triệu chứng của bệnh Gout. Tuy nhiên, cần tránh các chế độ ăn kiêng quá nghiêm ngặt vì giảm cân quá nhanh cũng có thể làm tăng nồng độ acid uric.

Tập thể dục đều đặn

Duy trì vận động nhẹ nhàng như đi bộ, yoga để cải thiện tuần hoàn máu và sức khỏe tổng thể. Tránh các hoạt động mạnh có thể gây áp lực lên các khớp.

Phòng ngừa bệnh Gout tái phát

Sử dụng thuốc hạ acid uric lâu dài

Việc sử dụng các loại thuốc hạ acid uric như allopurinol và febuxostat theo chỉ định của bác sĩ giúp duy trì nồng độ acid uric ở mức an toàn và ngăn ngừa các cơn Gout tái phát.

Theo dõi nồng độ acid uric

Thường xuyên kiểm tra nồng độ acid uric trong máu để theo dõi tiến triển của bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời. Nồng độ acid uric mục tiêu thường dưới 6 mg/dL.

Thực hiện chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh

Duy trì chế độ ăn uống ít purin, uống đủ nước, kiểm soát cân nặng và tập thể dục đều đặn là các biện pháp phòng ngừa bệnh Gout tái phát hiệu quả.

Sản phẩm hỗ trợ sức khỏe

Khi nào cần đi khám bác sĩ

Cơn đau không giảm sau 48 giờ

Nếu cơn đau và sưng không giảm sau 48 giờ điều trị tại nhà, cần đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều chỉnh phương pháp điều trị.

Cơn đau lặp lại thường xuyên

Nếu cơn Gout cấp tính tái phát thường xuyên, cần đi khám bác sĩ để đánh giá và điều chỉnh phương pháp điều trị lâu dài.

Có triệu chứng bất thường

Nếu có các triệu chứng bất thường như sốt cao, khó thở hoặc đau ngực, cần đi khám bác sĩ ngay lập tức vì đây có thể là dấu hiệu của các biến chứng nghiêm trọng.

Kết luận

Bệnh Gout cấp tính là giai đoạn đầu của bệnh Gout, gây ra những cơn đau đột ngột và dữ dội nhưng có thể kiểm soát và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Việc nhận biết các triệu chứng, chẩn đoán chính xác và áp dụng phương pháp điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Sự kiên nhẫn và kiên trì trong quá trình điều trị, cùng với việc tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, sẽ giúp người bệnh Gout kiểm soát tốt bệnh tật và sống khỏe mạnh hơn. Thường xuyên kiểm tra nồng độ acid uric và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để ngăn ngừa các cơn Gout tái phát và duy trì sức khỏe lâu dài.