Nguy cơ ngộ độc khi tự dùng thuốc hạ sốt chữa Covid-19

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, nhiều người đã tìm đến các biện pháp tự chăm sóc tại nhà, bao gồm việc sử dụng thuốc hạ sốt để giảm triệu chứng. Tuy nhiên, việc tự ý dùng thuốc hạ sốt mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ có thể dẫn đến nguy cơ ngộ độc, đặc biệt là khi sử dụng không đúng liều lượng hoặc kết hợp nhiều loại thuốc cùng lúc. Bài viết này sẽ đi sâu vào các nguy cơ liên quan đến việc tự dùng thuốc hạ sốt để chữa Covid-19 và cách phòng tránh ngộ độc thuốc.

Nguy cơ ngộ độc do tự dùng thuốc hạ sốt

Quá liều paracetamol

Paracetamol là một trong những loại thuốc hạ sốt được sử dụng rộng rãi nhất. Tuy nhiên, việc sử dụng quá liều paracetamol có thể dẫn đến ngộ độc gan, một tình trạng nghiêm trọng có thể gây tử vong.

• Liều lượng an toàn: Liều lượng khuyến cáo cho người lớn là 500mg đến 1000mg mỗi 4-6 giờ, không vượt quá 4000mg/ngày. Đối với trẻ em, liều lượng được tính dựa trên cân nặng và độ tuổi.
• Nguy cơ ngộ độc: Quá liều paracetamol có thể xảy ra khi người dùng không tuân thủ hướng dẫn hoặc kết hợp với các thuốc khác chứa paracetamol. Các triệu chứng ngộ độc gan bao gồm buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, và vàng da.

Nguy cơ từ thuốc chống viêm không steroid (NSAID)

Ibuprofen và aspirin là hai loại thuốc NSAID phổ biến được sử dụng để hạ sốt và giảm đau. Mặc dù hiệu quả, NSAID cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ khi sử dụng không đúng cách.

• Tác dụng phụ: NSAID có thể gây kích ứng dạ dày, loét dạ dày, và tăng nguy cơ chảy máu. Sử dụng liều cao hoặc kéo dài có thể làm tăng nguy cơ này.
• Nguy cơ tim mạch: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng NSAID có thể tăng nguy cơ các vấn đề tim mạch như đau tim hoặc đột quỵ, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh tim.

Hậu quả của ngộ độc thuốc hạ sốt

Tổn thương gan

Tổn thương gan là một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất của việc sử dụng quá liều paracetamol. Gan chịu trách nhiệm chuyển hóa paracetamol, và khi quá tải, các sản phẩm chuyển hóa độc hại sẽ tích tụ và gây tổn thương tế bào gan.

• Dấu hiệu tổn thương gan: Các triệu chứng của tổn thương gan bao gồm buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, và vàng da. Trong trường hợp nghiêm trọng, tổn thương gan có thể dẫn đến suy gan và tử vong.

Biến chứng dạ dày và ruột

Sử dụng NSAID không đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng về dạ dày và ruột.

• Viêm loét dạ dày: NSAID ức chế sản xuất prostaglandin, một chất bảo vệ niêm mạc dạ dày, dẫn đến viêm loét và xuất huyết dạ dày.
• Chảy máu tiêu hóa: Chảy máu tiêu hóa là một biến chứng nguy hiểm của việc sử dụng NSAID kéo dài hoặc liều cao.

Biện pháp phòng ngừa ngộ độc thuốc hạ sốt

Tuân thủ liều lượng khuyến cáo

Tuân thủ đúng liều lượng khuyến cáo là cách quan trọng nhất để tránh ngộ độc thuốc hạ sốt. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì và không vượt quá liều lượng được chỉ định.

• Paracetamol: Đối với người lớn, không vượt quá 4000mg/ngày. Đối với trẻ em, liều lượng nên được tính dựa trên cân nặng và độ tuổi.
• NSAID: Sử dụng liều thấp nhất có hiệu quả trong thời gian ngắn nhất có thể để giảm nguy cơ tác dụng phụ.

Tránh kết hợp nhiều loại thuốc chứa cùng hoạt chất

Nhiều sản phẩm thuốc có chứa paracetamol hoặc NSAID có thể được bán dưới nhiều tên thương hiệu khác nhau. Kiểm tra kỹ thành phần của các thuốc đang sử dụng để tránh việc kết hợp nhiều loại thuốc có cùng hoạt chất, dẫn đến quá liều.

Tham khảo ý kiến bác sĩ

Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để hạ sốt hoặc giảm đau, đặc biệt trong bối cảnh Covid-19, nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Bác sĩ sẽ giúp xác định loại thuốc và liều lượng phù hợp dựa trên tình trạng sức khỏe của bạn.

• Bệnh lý nền: Nếu bạn có các bệnh lý nền như bệnh gan, thận, tim mạch, hoặc bệnh dạ dày, việc tự dùng thuốc có thể gây ra nhiều nguy cơ. Bác sĩ sẽ cung cấp hướng dẫn cụ thể để đảm bảo an toàn.
• Triệu chứng nghiêm trọng: Nếu triệu chứng sốt kèm theo các dấu hiệu nghiêm trọng như khó thở, đau ngực, hoặc thay đổi ý thức, cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Các biện pháp hỗ trợ khác để hạ sốt

Uống nhiều nước

Đảm bảo rằng bạn uống đủ nước là một biện pháp quan trọng để hạ sốt và ngăn ngừa mất nước. Nước giúp cơ thể duy trì nhiệt độ bình thường và hỗ trợ quá trình hồi phục.

Nghỉ ngơi đầy đủ

Nghỉ ngơi là yếu tố quan trọng giúp cơ thể hồi phục. Đảm bảo rằng bạn có một không gian yên tĩnh và thoải mái để nghỉ ngơi và phục hồi.

Sử dụng các biện pháp tự nhiên

• Chườm ấm: Sử dụng khăn ấm hoặc bông tắm ấm để chườm lên trán, nách hoặc bẹn có thể giúp hạ nhiệt độ cơ thể.
• Mặc quần áo thoáng mát: Mặc quần áo nhẹ và thoáng mát giúp cơ thể giải nhiệt hiệu quả hơn.

Sản phẩm thuốc giảm đau, hạ sốt

Kết luận

Việc tự ý sử dụng thuốc hạ sốt để điều trị Covid-19 có thể dẫn đến nguy cơ ngộ độc nghiêm trọng nếu không tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn. Paracetamol và NSAID là những loại thuốc hạ sốt phổ biến nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ khi sử dụng không đúng cách. Để tránh ngộ độc thuốc, cần tuân thủ đúng liều lượng khuyến cáo, tránh kết hợp nhiều loại thuốc chứa cùng hoạt chất, và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Ngoài ra, có thể sử dụng các biện pháp hỗ trợ tự nhiên như uống nhiều nước, nghỉ ngơi đầy đủ và chườm ấm để giúp hạ sốt một cách an toàn và hiệu quả. Nếu có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng nào, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.