Hội chứng xuất huyết tiêu hóa trên: Nguyên nhân gây bệnh

Xuất huyết tiêu hóa trên là tình trạng chảy máu xảy ra ở đoạn trên của hệ tiêu hóa, bao gồm thực quản, dạ dày, và tá tràng. Đây là một trong những cấp cứu nội khoa thường gặp, yêu cầu phải được chẩn đoán và điều trị kịp thời để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng và giảm tỷ lệ tử vong. Nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa trên rất đa dạng, bao gồm các bệnh lý niêm mạc dạ dày, thực quản, và các tổn thương mạch máu. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây bệnh hội chứng xuất huyết tiêu hóa trên.

Nguyên nhân viêm loét dạ dày – tá tràng

Viêm loét dạ dày và tá tràng là nguyên nhân phổ biến nhất gây xuất huyết tiêu hóa trên. Viêm loét xảy ra khi lớp niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng bị tổn thương, dẫn đến chảy máu. Dưới đây là một số nguyên nhân gây viêm loét dạ dày – tá tràng:

1. Vi khuẩn Helicobacter pylori

Vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) là nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày – tá tràng. H. pylori có khả năng sống sót trong môi trường axit dạ dày bằng cách tiết ra enzyme urease, giúp tạo ra môi trường kiềm bảo vệ vi khuẩn. Sự hiện diện của H. pylori gây tổn thương niêm mạc dạ dày và tá tràng, dẫn đến viêm loét và chảy máu.

2. Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs)

Sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như aspirin, ibuprofen và naproxen trong thời gian dài có thể gây viêm loét dạ dày – tá tràng. NSAIDs ức chế enzyme cyclooxygenase (COX), làm giảm sự sản xuất prostaglandin – một chất bảo vệ niêm mạc dạ dày. Khi lượng prostaglandin giảm, niêm mạc dạ dày dễ bị tổn thương hơn, dẫn đến viêm loét và chảy máu.

3. Tăng tiết axit dạ dày

Một số bệnh lý như hội chứng Zollinger-Ellison, nơi các khối u gastrinoma tiết ra lượng lớn gastrin, gây tăng tiết axit dạ dày. Lượng axit dư thừa này làm tổn thương niêm mạc dạ dày và tá tràng, dẫn đến viêm loét và xuất huyết.

Nguyên nhân liên quan đến thực quản

Một số bệnh lý và tình trạng tại thực quản cũng có thể gây xuất huyết tiêu hóa trên:

1. Viêm thực quản

Viêm thực quản có thể do trào ngược axit dạ dày lên thực quản, gây tổn thương niêm mạc và dẫn đến chảy máu. Bệnh nhân thường có triệu chứng ợ nóng, ợ chua và đau ngực.

2. Tĩnh mạch thực quản giãn

Tĩnh mạch thực quản giãn là tình trạng tĩnh mạch tại thực quản bị giãn to và dễ vỡ do áp lực máu tăng cao, thường gặp ở bệnh nhân xơ gan. Khi các tĩnh mạch này vỡ, chảy máu ồ ạt xảy ra, gây ra xuất huyết tiêu hóa trên nghiêm trọng.

3. Hội chứng Mallory-Weiss

Hội chứng Mallory-Weiss là tình trạng rách niêm mạc tại chỗ nối thực quản – dạ dày, thường xảy ra sau các đợt nôn mửa mạnh hoặc kéo dài. Vết rách này có thể gây chảy máu từ nhẹ đến nặng.

Nguyên nhân khác

Ngoài viêm loét dạ dày – tá tràng và các bệnh lý tại thực quản, còn một số nguyên nhân khác gây xuất huyết tiêu hóa trên:

1. Polyp và khối u

Polyp và khối u tại dạ dày hoặc tá tràng có thể gây chảy máu khi chúng lớn lên và làm tổn thương niêm mạc. Khối u ác tính cũng có thể xâm lấn và gây ra xuất huyết.

2. Dị vật

Dị vật như xương cá, mảnh kim loại khi nuốt phải có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày và thực quản, dẫn đến chảy máu.

3. Bệnh lý mạch máu

Một số bệnh lý mạch máu như dị dạng mạch máu, viêm mạch máu cũng có thể gây xuất huyết tiêu hóa trên. Dị dạng mạch máu là tình trạng các mạch máu tại niêm mạc dạ dày và tá tràng phát triển không bình thường, dễ vỡ và gây chảy máu.

Các sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa chính hãng

Kết luận

Hội chứng xuất huyết tiêu hóa trên là tình trạng nghiêm trọng, yêu cầu được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nguyên nhân gây bệnh rất đa dạng, bao gồm viêm loét dạ dày – tá tràng do vi khuẩn Helicobacter pylori, sử dụng thuốc kháng viêm không steroid, và tăng tiết axit dạ dày. Bên cạnh đó, các bệnh lý tại thực quản như viêm thực quản, tĩnh mạch thực quản giãn, hội chứng Mallory-Weiss, cùng với polyp, khối u, dị vật và bệnh lý mạch máu cũng có thể gây xuất huyết tiêu hóa trên. Để ngăn ngừa và điều trị hiệu quả, bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống hợp lý và hạn chế sử dụng các loại thuốc có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày.