Định lượng glucose máu để làm gì? Mức glucose bình thường

Định lượng glucose máu là một xét nghiệm quan trọng trong y học nhằm đánh giá mức đường huyết trong cơ thể. Việc kiểm soát và theo dõi mức glucose máu đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán, điều trị và quản lý các bệnh lý liên quan đến đường huyết, đặc biệt là tiểu đường.

Định lượng glucose máu là gì?

Khái niệm

Định lượng glucose máu là quá trình đo lường nồng độ đường glucose trong máu. Glucose là một loại đường đơn giản và là nguồn năng lượng chính cho các tế bào trong cơ thể. Nồng độ glucose máu được kiểm soát chặt chẽ bởi các hormone như insulin và glucagon.

Tầm quan trọng của định lượng glucose máu

Định lượng glucose máu là một công cụ quan trọng trong việc:

• Chẩn đoán bệnh tiểu đường: Giúp phát hiện sớm và chẩn đoán chính xác các loại tiểu đường (type 1, type 2, tiểu đường thai kỳ).
• Quản lý tiểu đường: Giúp bệnh nhân và bác sĩ theo dõi và điều chỉnh chế độ điều trị, đảm bảo mức đường huyết luôn ở mức an toàn.
• Phát hiện các rối loạn chuyển hóa: Giúp phát hiện các tình trạng rối loạn chuyển hóa glucose khác như hạ đường huyết, kháng insulin.

Các phương pháp định lượng glucose máu

Xét nghiệm glucose máu lúc đói

Xét nghiệm glucose máu lúc đói (Fasting Plasma Glucose – FPG) là một xét nghiệm đo nồng độ glucose trong máu sau khi bệnh nhân nhịn ăn ít nhất 8 giờ. Đây là phương pháp phổ biến và đơn giản nhất để chẩn đoán tiểu đường.

Quy trình thực hiện:

• Bệnh nhân cần nhịn ăn từ 8 đến 12 giờ trước khi lấy mẫu máu.
• Mẫu máu được lấy vào buổi sáng để đảm bảo độ chính xác.
• Nồng độ glucose máu được đo và so sánh với các mức tham chiếu để chẩn đoán tiểu đường hoặc tiền tiểu đường.

Xét nghiệm HbA1c

Xét nghiệm HbA1c (Hemoglobin A1c) đo lượng đường glucose gắn với hemoglobin trong các tế bào hồng cầu. Xét nghiệm này cung cấp thông tin về mức đường huyết trung bình trong khoảng 2-3 tháng trước đó.

Quy trình thực hiện:

• Không cần nhịn ăn trước khi xét nghiệm.
• Mẫu máu được lấy và phân tích để xác định tỷ lệ phần trăm hemoglobin bị glycate hóa.
• Kết quả HbA1c được báo cáo dưới dạng phần trăm và so sánh với các mức tham chiếu để chẩn đoán và quản lý tiểu đường.

Xét nghiệm dung nạp glucose

Xét nghiệm dung nạp glucose (Oral Glucose Tolerance Test – OGTT) là phương pháp đo khả năng của cơ thể trong việc xử lý glucose sau khi uống một lượng đường nhất định.

Quy trình thực hiện:

• Bệnh nhân cần nhịn ăn từ 8 đến 12 giờ trước khi xét nghiệm.
• Mẫu máu đầu tiên được lấy để đo nồng độ glucose máu lúc đói.
• Bệnh nhân sau đó uống một dung dịch chứa 75g glucose.
• Mẫu máu tiếp theo được lấy sau 2 giờ để đo nồng độ glucose máu.
• Kết quả được so sánh với các mức tham chiếu để chẩn đoán tiểu đường hoặc tiền tiểu đường.

Xét nghiệm glucose ngẫu nhiên

Xét nghiệm glucose ngẫu nhiên đo nồng độ glucose trong máu tại bất kỳ thời điểm nào, không cần nhịn ăn trước. Xét nghiệm này thường được sử dụng để phát hiện nhanh các trường hợp nghi ngờ tiểu đường.

Quy trình thực hiện:

• Mẫu máu được lấy vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày.
• Nồng độ glucose máu được đo và so sánh với các mức tham chiếu để đánh giá tình trạng đường huyết.

Mức glucose máu bình thường

Mức glucose máu lúc đói

Mức glucose máu lúc đói được coi là bình thường khi nằm trong khoảng 70-99 mg/dL (3.9-5.5 mmol/L). Mức từ 100-125 mg/dL (5.6-6.9 mmol/L) được coi là tiền tiểu đường, trong khi mức từ 126 mg/dL (7.0 mmol/L) trở lên cho thấy có khả năng tiểu đường.

Mức HbA1c

Mức HbA1c bình thường là dưới 5.7%. Mức từ 5.7% đến 6.4% cho thấy tình trạng tiền tiểu đường, và mức 6.5% trở lên cho thấy có khả năng tiểu đường.

Mức glucose sau khi uống glucose (OGTT)

Mức glucose máu sau 2 giờ uống dung dịch glucose:

• Bình thường: Dưới 140 mg/dL (7.8 mmol/L)
• Tiền tiểu đường: Từ 140-199 mg/dL (7.8-11.0 mmol/L)
• Tiểu đường: Từ 200 mg/dL (11.1 mmol/L) trở lên

Mức glucose máu ngẫu nhiên

Mức glucose máu ngẫu nhiên trên 200 mg/dL (11.1 mmol/L) có thể cho thấy tiểu đường, đặc biệt nếu kèm theo các triệu chứng như khát nhiều, tiểu nhiều và giảm cân không rõ nguyên nhân.

Ý nghĩa của việc duy trì mức glucose máu bình thường

Phòng ngừa biến chứng

Duy trì mức glucose máu bình thường giúp phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng của tiểu đường, bao gồm biến chứng tim mạch, thần kinh, thận và mắt. Kiểm soát tốt mức đường huyết cũng giúp giảm nguy cơ các vấn đề sức khỏe như đột quỵ và bệnh mạch vành.

Cải thiện chất lượng cuộc sống

Kiểm soát đường huyết tốt giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, giảm thiểu các triệu chứng khó chịu như mệt mỏi, khát nhiều và tiểu nhiều. Ngoài ra, việc duy trì mức đường huyết ổn định cũng giúp bệnh nhân có thể tham gia các hoạt động hàng ngày một cách bình thường và năng động hơn.

Giảm chi phí điều trị

Việc duy trì mức glucose máu bình thường có thể giúp giảm chi phí điều trị lâu dài. Phòng ngừa các biến chứng tiểu đường giúp giảm nhu cầu điều trị phức tạp và tốn kém, cũng như giảm thiểu thời gian nằm viện và các chi phí liên quan đến chăm sóc sức khỏe.

Các sản phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường

Kết luận

Định lượng glucose máu là một công cụ quan trọng trong việc chẩn đoán và quản lý tiểu đường, cũng như các rối loạn chuyển hóa khác. Việc hiểu rõ về các phương pháp định lượng glucose máu và mức glucose máu bình thường giúp bệnh nhân và bác sĩ có thể theo dõi và kiểm soát tình trạng đường huyết một cách hiệu quả. Duy trì mức glucose máu bình thường không chỉ phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm chi phí điều trị.