Bệnh sán lá phổi: Nguyên nhân, triệu chứng phổ biến

Bệnh sán lá phổi (Paragonimiasis) là một bệnh nhiễm ký sinh trùng do các loài sán lá phổi gây ra, chủ yếu là loài Paragonimus westermani. Bệnh này thường xuất hiện ở những vùng có thói quen ăn uống liên quan đến các món ăn từ cua, tôm sống hoặc chưa được nấu chín kỹ. Sán lá phổi gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho phổi và có thể lan sang các cơ quan khác nếu không được điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh sán lá phổi.

Nguyên nhân

Bệnh sán lá phổi chủ yếu lây lan qua việc tiêu thụ các loài hải sản như cua, tôm sống hoặc chưa được nấu chín kỹ. Quá trình lây nhiễm diễn ra qua các giai đoạn sau:

• Ký sinh trùng trong môi trường nước: Trứng sán được bài tiết qua phân của người hoặc động vật bị nhiễm vào môi trường nước. Trứng nở thành ấu trùng và ký sinh trong các loài giáp xác như cua và tôm.
• Tiêu thụ hải sản nhiễm sán: Con người bị nhiễm sán lá phổi khi ăn phải cua, tôm sống hoặc chưa được nấu chín kỹ chứa ấu trùng sán. Sau khi xâm nhập vào cơ thể, ấu trùng sán xuyên qua thành ruột và di chuyển đến phổi.
• Chu kỳ sống của sán: Trong phổi, ấu trùng sán trưởng thành và bắt đầu đẻ trứng. Trứng sán theo đờm và phân ra ngoài, tiếp tục chu kỳ sống trong môi trường nước.

Triệu chứng

Các triệu chứng của bệnh sán lá phổi thường xuất hiện sau khi nhiễm ấu trùng từ 2-16 tuần. Triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nhiễm và cơ quan bị ảnh hưởng. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của bệnh:

Triệu chứng ở phổi

• Ho khan hoặc ho có đờm: Đờm có thể chứa máu hoặc sán.
• Khó thở: Do sự viêm nhiễm và tổn thương ở phổi.
• Đau ngực: Đau có thể kéo dài và gia tăng khi ho hoặc thở sâu.
• Sốt: Có thể là sốt nhẹ hoặc sốt cao kèm theo các triệu chứng giống như cúm.

Triệu chứng ở các cơ quan khác

• Đau bụng và tiêu chảy: Khi ấu trùng sán di chuyển qua thành ruột.
• Đau đầu và co giật: Nếu sán lá phổi lan sang hệ thần kinh trung ương.
• Tổn thương da: Các nốt đỏ, sưng đau ở vùng da do sán ký sinh dưới da.

Chẩn đoán

Chẩn đoán bệnh sán lá phổi thường dựa trên tiền sử ăn uống và các triệu chứng lâm sàng. Một số phương pháp chẩn đoán cụ thể bao gồm:

• Xét nghiệm đờm và phân: Tìm kiếm trứng sán hoặc ấu trùng trong đờm và phân của bệnh nhân.
• Chụp X-quang ngực: Phát hiện các tổn thương ở phổi do sán lá phổi gây ra.
• CT scan hoặc MRI: Để phát hiện sự hiện diện của sán lá phổi trong các cơ quan khác ngoài phổi.
• Xét nghiệm huyết thanh học: Tìm kháng thể chống lại sán lá phổi trong máu.

Điều trị

Điều trị bệnh sán lá phổi chủ yếu dựa vào việc sử dụng thuốc chống ký sinh trùng. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Praziquantel: Là loại thuốc phổ biến nhất để điều trị sán lá phổi. Praziquantel làm tăng tính thấm của màng tế bào ký sinh trùng, dẫn đến sự phân giải và chết của sán.
• Triclabendazole: Là lựa chọn thay thế cho praziquantel, đặc biệt trong trường hợp bệnh nhân không đáp ứng hoặc không dung nạp được praziquantel.
• Hỗ trợ triệu chứng: Bao gồm thuốc giảm đau, thuốc giảm ho, và các biện pháp hỗ trợ khác để giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Phòng ngừa

Phòng ngừa bệnh sán lá phổi tập trung vào việc ngăn chặn sự lây lan của sán và bảo vệ người tiêu dùng khỏi nhiễm bệnh. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:

• Nấu chín hải sản: Đảm bảo cua, tôm và các loài hải sản khác được nấu chín hoàn toàn trước khi ăn.
• Tránh ăn hải sản sống hoặc chưa chín kỹ: Đặc biệt là trong các khu vực có nguy cơ cao nhiễm sán lá phổi.
• Giáo dục cộng đồng: Tăng cường nhận thức về nguy cơ nhiễm bệnh và các biện pháp phòng ngừa thông qua các chương trình giáo dục sức khỏe cộng đồng.
• Cải thiện vệ sinh môi trường: Đảm bảo môi trường nước không bị ô nhiễm bởi phân của người hoặc động vật nhiễm sán.

Các sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh Phổi

Kết luận

Bệnh sán lá phổi là một bệnh nhiễm ký sinh trùng nghiêm trọng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nguyên nhân chính của bệnh là do tiêu thụ các loài hải sản sống hoặc chưa được nấu chín kỹ. Triệu chứng của bệnh rất đa dạng và có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Việc chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.