Các biến chứng quai bị mà bạn không được chủ quan

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến tuyến nước bọt, đặc biệt là tuyến mang tai. Mặc dù quai bị thường tự khỏi sau một vài tuần và không gây ra các vấn đề nghiêm trọng, nhưng trong một số trường hợp, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Nhận biết và hiểu rõ về các biến chứng này là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự an toàn cho bản thân và gia đình. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các biến chứng của quai bị mà bạn không nên chủ quan, giúp bạn có cái nhìn toàn diện và biết cách phòng ngừa, điều trị kịp thời.

Viêm tinh hoàn và viêm buồng trứng

Viêm tinh hoàn (Orchitis)

Viêm tinh hoàn là một trong những biến chứng phổ biến nhất của quai bị, đặc biệt ở nam giới sau tuổi dậy thì.

• Triệu chứng: Đau và sưng tinh hoàn, sốt, đau bụng dưới, và cảm giác khó chịu.
• Hậu quả: Nếu không được điều trị kịp thời, viêm tinh hoàn có thể dẫn đến teo tinh hoàn và giảm khả năng sản xuất tinh trùng, trong một số trường hợp hiếm, có thể dẫn đến vô sinh.

Viêm buồng trứng (Oophoritis)

Viêm buồng trứng là một biến chứng hiếm gặp của quai bị ở nữ giới.

• Triệu chứng: Đau bụng dưới, sốt, buồn nôn và cảm giác khó chịu.
• Hậu quả: Mặc dù viêm buồng trứng thường không dẫn đến vô sinh, nhưng nó có thể gây ra đau và khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Viêm tụy

Viêm tụy là một biến chứng nghiêm trọng nhưng hiếm gặp của quai bị.

• Triệu chứng: Đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn mửa, sốt và đau lưng.
• Hậu quả: Viêm tụy cấp tính có thể gây tổn thương tụy vĩnh viễn và dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa, thậm chí là đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm não và viêm màng não

Viêm não (Encephalitis)

Viêm não là một biến chứng nghiêm trọng của quai bị, mặc dù rất hiếm gặp.

• Triệu chứng: Sốt cao, đau đầu dữ dội, cứng cổ, lú lẫn, co giật và mất ý thức.
• Hậu quả: Viêm não có thể gây tổn thương não vĩnh viễn, dẫn đến các vấn đề về thần kinh và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm màng não (Meningitis)

Viêm màng não là một biến chứng khác của quai bị, ảnh hưởng đến các màng bảo vệ não và tủy sống.

• Triệu chứng: Sốt cao, đau đầu dữ dội, cứng cổ, buồn nôn, nôn mửa và nhạy cảm với ánh sáng.
• Hậu quả: Nếu không được điều trị kịp thời, viêm màng não có thể gây tổn thương não vĩnh viễn và các vấn đề về thần kinh lâu dài.

Mất thính lực

Mất thính lực là một biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng của quai bị.

• Triệu chứng: Giảm thính lực đột ngột hoặc mất thính lực một bên tai.
• Hậu quả: Mất thính lực do quai bị thường là vĩnh viễn và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, giao tiếp và học tập của người bệnh.

Viêm khớp

Viêm khớp là một biến chứng ít gặp của quai bị, nhưng có thể xảy ra, đặc biệt ở người lớn.

• Triệu chứng: Đau và sưng khớp, đặc biệt là các khớp lớn như khớp gối và khớp khuỷu tay.
• Hậu quả: Viêm khớp do quai bị thường là tạm thời và không gây tổn thương vĩnh viễn, nhưng có thể gây đau và khó chịu trong thời gian bệnh diễn ra.

Các biến chứng khác

Ngoài các biến chứng đã nêu trên, quai bị còn có thể gây ra một số biến chứng khác, mặc dù rất hiếm gặp.

• Viêm tim (Myocarditis): Gây ra các triệu chứng như đau ngực, khó thở và mệt mỏi.
• Viêm tuyến giáp (Thyroiditis): Gây ra sưng và đau tuyến giáp, cùng với các triệu chứng về rối loạn chức năng tuyến giáp.
• Viêm ống dẫn nước tiểu (Urethritis): Gây ra đau và khó chịu khi đi tiểu.

Phòng ngừa quai bị và các biến chứng

Tiêm phòng

Tiêm phòng là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa quai bị và các biến chứng liên quan. Vắc-xin MMR (sởi, quai bị và rubella) được khuyến nghị tiêm cho trẻ em và người lớn chưa được tiêm phòng.

• Lịch tiêm phòng: Liều đầu tiên khi trẻ 12-15 tháng tuổi và liều thứ hai khi trẻ 4-6 tuổi.
• Hiệu quả: Vắc-xin MMR có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa quai bị và các biến chứng liên quan.

Thực hiện vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ giúp ngăn ngừa lây lan virus quai bị.

• Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước ít nhất 20 giây, đặc biệt là sau khi hắt hơi, ho hoặc tiếp xúc với dịch tiết từ mũi hoặc miệng.
• Sử dụng khăn giấy: Khi ho hoặc hắt hơi, che miệng và mũi bằng khăn giấy và vứt bỏ khăn giấy ngay lập tức.
• Khử trùng bề mặt: Thường xuyên lau chùi và khử trùng các bề mặt tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn ghế và các thiết bị cá nhân.

Tăng cường hệ miễn dịch

Duy trì một lối sống lành mạnh và tăng cường hệ miễn dịch giúp cơ thể chống lại các bệnh truyền nhiễm, bao gồm cả quai bị.

• Chế độ ăn uống cân đối: Ăn nhiều trái cây, rau xanh, protein và các loại hạt để cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể.
• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để tăng cường sức khỏe tim mạch và hệ miễn dịch.
• Ngủ đủ giấc: Đảm bảo ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm để cơ thể có thời gian hồi phục và tái tạo năng lượng.
• Giảm stress: Thực hành các kỹ thuật giảm stress như thiền, yoga và hít thở sâu để duy trì sức khỏe tinh thần và thể chất.

Sản phẩm thuốc giảm đau, hạ sốt

Khi nào cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế

Mặc dù phần lớn các trường hợp quai bị có thể được quản lý tại nhà, nhưng cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu xuất hiện các triệu chứng sau:

• Sốt cao không giảm: Nếu sốt không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt hoặc kéo dài nhiều ngày.
• Đau bụng dữ dội: Đau bụng dưới có thể là dấu hiệu của viêm buồng trứng hoặc viêm tinh hoàn.
• Cứng cổ và đau đầu dữ dội: Có thể là dấu hiệu của viêm não hoặc viêm màng não.
• Giảm thính lực: Nếu có dấu hiệu giảm thính lực, cần được khám và điều trị kịp thời.

Kết luận

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách. Nhận biết và hiểu rõ về các biến chứng của quai bị là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự an toàn cho bản thân và gia đình. Tiêm phòng đầy đủ, duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, cùng với việc tăng cường hệ miễn dịch là những biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa quai bị và các biến chứng liên quan.