Các xét nghiệm gout cần làm khi có các biểu hiện bệnh

Gout là một loại viêm khớp gây ra bởi sự tích tụ của axit uric trong cơ thể, dẫn đến hình thành các tinh thể urat trong các khớp và mô mềm. Biểu hiện chính của bệnh gout là các cơn đau khớp đột ngột, sưng và viêm, thường bắt đầu ở ngón chân cái nhưng cũng có thể xảy ra ở các khớp khác. Việc chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời gout là rất quan trọng để giảm thiểu các biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Để chẩn đoán gout, bác sĩ sẽ thực hiện một loạt các xét nghiệm. Dưới đây là những xét nghiệm quan trọng cần thực hiện khi có các biểu hiện của bệnh gout.

1. Xét nghiệm máu đo nồng độ axit uric

1.1. Ý nghĩa của xét nghiệm

Xét nghiệm máu để đo nồng độ axit uric là một trong những xét nghiệm quan trọng nhất trong chẩn đoán gout. Axit uric là sản phẩm cuối cùng của quá trình phân hủy purin trong cơ thể. Ở người khỏe mạnh, axit uric được hòa tan trong máu và được bài tiết qua thận. Tuy nhiên, khi cơ thể sản xuất quá nhiều axit uric hoặc thận không bài tiết đủ, axit uric sẽ tích tụ trong máu, dẫn đến tăng nguy cơ hình thành tinh thể urat.

1.2. Thực hiện xét nghiệm

Xét nghiệm này thường được thực hiện bằng cách lấy mẫu máu từ tĩnh mạch. Mẫu máu sau đó sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích. Mức axit uric bình thường trong máu thường dao động từ 3,5 đến 7,2 mg/dL. Nếu nồng độ axit uric cao hơn mức bình thường, có thể là dấu hiệu của bệnh gout hoặc các rối loạn khác liên quan đến axit uric.

2. Xét nghiệm dịch khớp

2.1. Ý nghĩa của xét nghiệm

Xét nghiệm dịch khớp, hay còn gọi là xét nghiệm chọc hút dịch khớp, là một phương pháp chẩn đoán trực tiếp và chính xác nhất để xác định sự hiện diện của các tinh thể urat trong khớp bị viêm. Khi có biểu hiện của gout, việc kiểm tra dịch khớp giúp bác sĩ xác định xem viêm khớp có phải do các tinh thể urat gây ra hay không.

2.2. Thực hiện xét nghiệm

Xét nghiệm này được thực hiện bằng cách chọc kim vào khớp bị viêm để lấy một mẫu dịch khớp. Mẫu dịch này sau đó sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm các tinh thể urat. Sự hiện diện của các tinh thể urat trong dịch khớp là dấu hiệu rõ ràng của bệnh gout. Đây là phương pháp chẩn đoán tiêu chuẩn vàng vì nó cho phép xác định trực tiếp nguyên nhân gây viêm khớp.

3. Xét nghiệm nước tiểu

3.1. Ý nghĩa của xét nghiệm

Xét nghiệm nước tiểu giúp đánh giá khả năng bài tiết axit uric của thận. Việc xác định lượng axit uric bài tiết qua nước tiểu trong vòng 24 giờ có thể giúp bác sĩ hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây tăng axit uric trong máu và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

3.2. Thực hiện xét nghiệm

Bệnh nhân sẽ được yêu cầu thu thập toàn bộ lượng nước tiểu trong vòng 24 giờ. Mẫu nước tiểu này sau đó sẽ được phân tích để đo lượng axit uric. Nếu lượng axit uric bài tiết qua nước tiểu cao, điều này có thể cho thấy cơ thể sản xuất quá nhiều axit uric. Ngược lại, nếu lượng axit uric trong nước tiểu thấp, có thể là do thận không bài tiết đủ axit uric, dẫn đến tích tụ trong máu.

4. Xét nghiệm hình ảnh

4.1. Chụp X-quang

Chụp X-quang là một phương pháp hình ảnh học được sử dụng để kiểm tra các tổn thương trong khớp. Tuy nhiên, chụp X-quang không phải là phương pháp chính để chẩn đoán gout, vì các tinh thể urat không thể thấy trên hình ảnh X-quang. Tuy nhiên, chụp X-quang có thể giúp phát hiện các tổn thương khớp mạn tính do gout gây ra, chẳng hạn như sự phá hủy khớp hoặc sự hình thành các tophi (các nốt sưng do tích tụ tinh thể urat dưới da).

4.2. Siêu âm

Siêu âm khớp là một phương pháp không xâm lấn giúp phát hiện sự hiện diện của các tinh thể urat trong khớp và mô mềm. Siêu âm có thể giúp phát hiện các tinh thể urat ở giai đoạn sớm, trước khi các tổn thương khớp xuất hiện trên X-quang. Đây là một công cụ hữu ích để theo dõi diễn biến của bệnh gout và đánh giá hiệu quả của điều trị.

4.3. Chụp cắt lớp vi tính năng lượng kép (DECT)

Chụp cắt lớp vi tính năng lượng kép (DECT) là một công nghệ hình ảnh tiên tiến có thể phát hiện các tinh thể urat trong khớp và mô mềm với độ chính xác cao. DECT sử dụng hai nguồn năng lượng X-quang khác nhau để phân biệt các tinh thể urat với các cấu trúc mô khác. Đây là một công cụ chẩn đoán quan trọng, đặc biệt trong các trường hợp khó chẩn đoán hoặc khi cần đánh giá mức độ tích tụ của tinh thể urat trong cơ thể.

5. Xét nghiệm sinh thiết

5.1. Ý nghĩa của xét nghiệm

Sinh thiết mô mềm hoặc sinh thiết khớp là một phương pháp khác để chẩn đoán gout, đặc biệt trong các trường hợp phức tạp. Sinh thiết giúp lấy mẫu mô để kiểm tra sự hiện diện của các tinh thể urat dưới kính hiển vi.

5.2. Thực hiện xét nghiệm

Sinh thiết thường được thực hiện dưới sự hướng dẫn của hình ảnh học, chẳng hạn như siêu âm hoặc chụp cắt lớp. Mẫu mô sau khi được lấy sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích. Kết quả sinh thiết có thể cung cấp thông tin chi tiết về sự tích tụ của các tinh thể urat và giúp xác định chẩn đoán chính xác.

6. Xét nghiệm bổ sung khác

6.1. Xét nghiệm máu tổng quát

Xét nghiệm máu tổng quát, bao gồm xét nghiệm chức năng gan và thận, cũng có thể được thực hiện để đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân và xác định các yếu tố nguy cơ khác có thể góp phần vào bệnh gout. Ví dụ, các xét nghiệm chức năng thận có thể giúp xác định khả năng thận bài tiết axit uric, trong khi các xét nghiệm chức năng gan có thể đánh giá sự chuyển hóa purin trong cơ thể.

6.2. Xét nghiệm đánh giá viêm

Xét nghiệm đánh giá viêm, chẳng hạn như tốc độ máu lắng (ESR) và C-reactive protein (CRP), có thể được sử dụng để đo mức độ viêm trong cơ thể. Mặc dù các xét nghiệm này không đặc hiệu cho gout, nhưng chúng có thể giúp đánh giá mức độ viêm và theo dõi hiệu quả của điều trị.

Kết luận

Chẩn đoán chính xác bệnh gout đòi hỏi sự kết hợp của nhiều phương pháp xét nghiệm khác nhau. Mỗi xét nghiệm có vai trò quan trọng trong việc xác định nguyên nhân, đánh giá mức độ bệnh và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả. Khi có các biểu hiện của bệnh gout, việc thực hiện đầy đủ các xét nghiệm trên là cần thiết để bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, giúp bệnh nhân kiểm soát bệnh tật và cải thiện chất lượng cuộc sống.