Giải đáp: Làm sao để phòng ngừa biến chứng quai bị?

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến tuyến nước bọt, đặc biệt là tuyến mang tai. Mặc dù phần lớn các trường hợp quai bị tự khỏi mà không gây ra biến chứng nghiêm trọng, nhưng bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phòng ngừa và điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ cách phòng ngừa các biến chứng của quai bị thông qua các biện pháp tiêm phòng, duy trì vệ sinh cá nhân, tăng cường hệ miễn dịch và chăm sóc sức khỏe đúng cách.

Tiêm phòng

Tầm quan trọng của việc tiêm phòng

Tiêm phòng là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa quai bị và các biến chứng liên quan. Vắc-xin MMR (sởi, quai bị và rubella) đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả trong việc ngăn ngừa quai bị.

• Hiệu quả của vắc-xin: Vắc-xin MMR có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa quai bị và giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như các biến chứng liên quan.
• Lịch tiêm phòng: Vắc-xin MMR được khuyến nghị tiêm cho trẻ em và người lớn chưa được tiêm phòng.

Lịch tiêm phòng vắc-xin MMR

• Liều đầu tiên: Khi trẻ 12-15 tháng tuổi.
• Liều thứ hai: Khi trẻ 4-6 tuổi.

Nếu bạn chưa được tiêm phòng hoặc không chắc chắn về tình trạng tiêm phòng của mình, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để tiêm bổ sung.

Duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Rửa tay thường xuyên

Rửa tay là biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa lây lan virus quai bị và các bệnh truyền nhiễm khác.

• Thời điểm rửa tay: Trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi hắt hơi hoặc ho, và sau khi tiếp xúc với các bề mặt công cộng.
• Cách rửa tay đúng: Sử dụng xà phòng và nước ấm, rửa tay trong ít nhất 20 giây, chú ý kỹ đến các kẽ ngón tay và móng tay.

Sử dụng khăn giấy và vệ sinh hô hấp

Khi ho hoặc hắt hơi, sử dụng khăn giấy để che miệng và mũi nhằm ngăn ngừa phát tán virus.

• Vứt bỏ khăn giấy ngay lập tức: Sau khi sử dụng khăn giấy, vứt bỏ khăn giấy vào thùng rác và rửa tay ngay lập tức.
• Sử dụng khuỷu tay: Nếu không có khăn giấy, ho hoặc hắt hơi vào khuỷu tay thay vì bàn tay để giảm nguy cơ lây lan virus.

Khử trùng bề mặt và vệ sinh môi trường sống

Thường xuyên lau chùi và khử trùng các bề mặt tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn ghế, thiết bị điện tử và đồ chơi.

• Sử dụng chất khử trùng: Sử dụng các sản phẩm khử trùng chứa cồn hoặc các chất diệt khuẩn khác để làm sạch bề mặt.
• Giặt giũ đồ dùng cá nhân: Giặt giũ đồ dùng cá nhân như khăn mặt, khăn tắm và quần áo thường xuyên để loại bỏ virus.

Tăng cường hệ miễn dịch

Chế độ ăn uống cân đối

Duy trì một chế độ ăn uống cân đối và giàu dinh dưỡng giúp tăng cường hệ miễn dịch và chống lại các bệnh truyền nhiễm.

• Trái cây và rau xanh: Ăn nhiều trái cây và rau xanh giàu vitamin C và chất chống oxy hóa giúp tăng cường hệ miễn dịch.
• Thực phẩm giàu protein: Thịt gà, cá, đậu, hạt và các sản phẩm từ sữa cung cấp protein cần thiết cho cơ thể.
• Uống đủ nước: Uống đủ nước mỗi ngày để duy trì sự cân bằng điện giải và hỗ trợ các chức năng sinh lý của cơ thể.

Tập thể dục đều đặn

Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, tăng cường hệ miễn dịch và giảm căng thẳng.

• Lịch tập thể dục: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, bao gồm các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc yoga.
• Lợi ích của tập thể dục: Tập thể dục giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Ngủ đủ giấc

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi cơ thể và tăng cường hệ miễn dịch.

• Thời gian ngủ: Đảm bảo ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm để cơ thể có thời gian hồi phục và tái tạo năng lượng.
• Chất lượng giấc ngủ: Tạo môi trường ngủ yên tĩnh, thoáng mát và tránh các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ để cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Giảm stress

Stress có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ mắc bệnh. Thực hành các kỹ thuật giảm stress giúp duy trì sức khỏe tinh thần và thể chất.

• Thiền và yoga: Thực hành thiền và yoga giúp giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng và tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Hít thở sâu: Kỹ thuật hít thở sâu giúp giảm căng thẳng và tăng cường sự thư giãn.
• Dành thời gian cho sở thích: Tham gia các hoạt động yêu thích và dành thời gian cho gia đình và bạn bè để duy trì tinh thần lạc quan.

Chăm sóc và điều trị khi bị quai bị

Nghỉ ngơi và uống đủ nước

Nghỉ ngơi và uống đủ nước là rất quan trọng để cơ thể có thể hồi phục nhanh chóng khi bị quai bị.

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi trên giường để cơ thể có thể tập trung vào việc hồi phục.
• Uống nhiều nước: Uống ít nhất 8-10 ly nước mỗi ngày để giữ cho cơ thể không bị mất nước.

Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt

Các loại thuốc giảm đau và hạ sốt không kê đơn có thể giúp giảm triệu chứng đau và sốt khi bị quai bị.

• Acetaminophen (Paracetamol): Giúp giảm đau và hạ sốt. Tuy nhiên, cần tuân theo liều lượng hướng dẫn và tránh lạm dụng.
• Ibuprofen: Một lựa chọn khác để giảm đau và hạ sốt, nhưng cần thận trọng nếu có vấn đề về dạ dày hoặc dị ứng với thuốc.

Chườm lạnh và chườm ấm

Chườm lạnh và chườm ấm có thể giúp giảm sưng và đau ở vùng tuyến mang tai.

• Chườm lạnh: Sử dụng túi đá hoặc khăn lạnh để chườm lên vùng sưng trong khoảng 15-20 phút mỗi lần, lặp lại nhiều lần trong ngày.
• Chườm ấm: Sau khi chườm lạnh, có thể chườm ấm bằng khăn ấm để giảm đau và cảm giác căng thẳng ở vùng sưng.

Khi nào cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế

Triệu chứng nghiêm trọng

Mặc dù phần lớn các trường hợp quai bị có thể được quản lý tại nhà, nhưng cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu xuất hiện các triệu chứng sau:

• Sốt cao không giảm: Nếu sốt không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt hoặc kéo dài nhiều ngày.
• Đau bụng dữ dội: Đau bụng dưới có thể là dấu hiệu của viêm buồng trứng hoặc viêm tinh hoàn.
• Cứng cổ và đau đầu dữ dội: Có thể là dấu hiệu của viêm não hoặc viêm màng não.
• Mất thính lực: Nếu có dấu hiệu mất thính lực, cần được khám và điều trị kịp thời.

Sản phẩm thuốc giảm đau, hạ sốt

Kết luận

Phòng ngừa biến chứng quai bị là điều rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân. Tiêm phòng đầy đủ, duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, tăng cường hệ miễn dịch và chăm sóc sức khỏe đúng cách là những biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa quai bị và các biến chứng liên quan. Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng nghiêm trọng, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức để đảm bảo sức khỏe và sự an toàn.