Giải đáp thắc mắc: Nên làm gì khi trẻ em bị quai bị?

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên. Bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Khi trẻ em bị quai bị, phụ huynh thường lo lắng và không biết nên làm gì để chăm sóc và bảo vệ con mình. Bài viết này sẽ giải đáp các thắc mắc liên quan đến việc xử lý và chăm sóc trẻ em bị quai bị, giúp phụ huynh có thể hành động đúng đắn và hiệu quả.

Triệu chứng và chẩn đoán quai bị

Triệu chứng của quai bị

Quai bị thường khởi phát với các triệu chứng giống như cảm cúm, sau đó phát triển thêm các triệu chứng đặc trưng:

• Sốt: Trẻ có thể sốt nhẹ đến cao.
• Đau họng: Đau họng và khó nuốt.
• Sưng tuyến nước bọt: Tuyến nước bọt ở hai bên mặt, dưới tai, bị sưng to và đau.
• Đau cơ và mệt mỏi: Trẻ có thể cảm thấy đau cơ, mệt mỏi và không muốn ăn uống.

Chẩn đoán quai bị

Việc chẩn đoán quai bị thường dựa vào các triệu chứng lâm sàng và tiền sử bệnh của trẻ. Bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm để xác định chính xác bệnh:

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra sự hiện diện của kháng thể quai bị trong máu.
• Xét nghiệm nước bọt: Kiểm tra sự hiện diện của virus quai bị trong mẫu nước bọt.

Cách chăm sóc và điều trị trẻ bị quai bị tại nhà

Nghỉ ngơi và cách ly

• Nghỉ ngơi: Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ, giúp cơ thể chống lại virus và hồi phục nhanh hơn.
• Cách ly: Để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh, cần cách ly trẻ khỏi các trẻ khác và người lớn không mắc bệnh trong khoảng 5-7 ngày từ khi bắt đầu có triệu chứng sưng tuyến nước bọt.

Dinh dưỡng và hydrat hóa

• Dinh dưỡng: Cho trẻ ăn các thực phẩm dễ tiêu và mềm như súp, cháo, và nước ép trái cây. Tránh các thức ăn cứng và chua gây kích thích tuyến nước bọt.
• Hydrat hóa: Đảm bảo trẻ uống đủ nước để duy trì hydrat hóa và giúp giảm sốt.

Giảm đau và hạ sốt

• Thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen theo chỉ định của bác sĩ để giảm đau và hạ sốt.
• Nước ấm: Dùng nước ấm chườm lên vùng sưng để giảm đau và khó chịu.

Các biện pháp phòng ngừa biến chứng

Theo dõi các triệu chứng nặng

• Viêm tinh hoàn (ở nam giới): Đối với trẻ nam, cần theo dõi triệu chứng đau và sưng tinh hoàn, có thể xảy ra khoảng 7-10 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng ban đầu của quai bị.
• Viêm buồng trứng (ở nữ giới): Đối với trẻ nữ, cần theo dõi triệu chứng đau bụng dưới, có thể là dấu hiệu của viêm buồng trứng.
• Viêm màng não: Theo dõi triệu chứng như đau đầu dữ dội, cứng cổ, buồn nôn và nôn, có thể là dấu hiệu của viêm màng não.
• Mất thính lực: Đôi khi quai bị có thể gây mất thính lực tạm thời hoặc vĩnh viễn, cần theo dõi triệu chứng mất thính lực ở trẻ.

Tăng cường hệ miễn dịch

• Dinh dưỡng: Cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống giàu vitamin và khoáng chất để tăng cường hệ miễn dịch.
• Nghỉ ngơi: Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ để giúp cơ thể chống lại virus và hồi phục nhanh hơn.

Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?

Triệu chứng nghiêm trọng

Nếu trẻ có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng nào dưới đây, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức:

• Sốt cao không giảm: Nếu trẻ sốt cao liên tục mà không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt.
• Đau và sưng tinh hoàn: Đối với trẻ nam, nếu có triệu chứng đau và sưng tinh hoàn, cần đưa trẻ đi khám ngay.
• Đau bụng dữ dội: Đối với trẻ nữ, nếu có triệu chứng đau bụng dưới dữ dội.
• Triệu chứng viêm màng não: Nếu trẻ có triệu chứng như đau đầu dữ dội, cứng cổ, buồn nôn và nôn.
• Mất thính lực: Nếu trẻ có dấu hiệu mất thính lực, cần đưa trẻ đi khám ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Tái khám và theo dõi

Ngay cả khi các triệu chứng của quai bị đã giảm, cần đưa trẻ đi tái khám để đảm bảo rằng không có biến chứng nào xảy ra và sức khỏe của trẻ đang hồi phục tốt.

Biện pháp phòng ngừa quai bị

Tiêm phòng vaccine quai bị

• Vaccine MMR: Tiêm phòng vaccine MMR (sởi, quai bị, rubella) là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với quai bị. Trẻ em nên được tiêm vaccine MMR theo lịch tiêm chủng quốc gia.
• Lịch tiêm chủng: Vaccine MMR thường được tiêm cho trẻ em ở tuổi 12-15 tháng và liều thứ hai ở tuổi 4-6 năm.

Tăng cường vệ sinh cá nhân

• Rửa tay: Dạy trẻ rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Tránh tiếp xúc gần: Hạn chế tiếp xúc gần với người bị quai bị hoặc các bệnh truyền nhiễm khác.

Dinh dưỡng và lối sống lành mạnh

• Chế độ ăn uống: Cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống cân đối, giàu vitamin và khoáng chất để tăng cường hệ miễn dịch.
• Vận động thể chất: Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất phù hợp để duy trì sức khỏe tốt.

Sản phẩm thuốc giảm đau, hạ sốt

Kết luận

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Khi trẻ em bị quai bị, phụ huynh cần biết cách chăm sóc và bảo vệ con mình bằng cách nghỉ ngơi, cung cấp dinh dưỡng hợp lý, giảm đau và hạ sốt, cũng như phòng ngừa các biến chứng. Đưa trẻ đến bệnh viện khi có các triệu chứng nghiêm trọng và đảm bảo trẻ được tiêm phòng vaccine đầy đủ là những biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ.