Nhiễm trùng khoang dưới hàm – Nguyên nhân và điều trị

Nhiễm trùng khoang dưới hàm, còn gọi là viêm mô tế bào dưới hàm hoặc áp xe dưới hàm, là một tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Tình trạng này thường xuất phát từ nhiễm trùng răng miệng nhưng cũng có thể do các nguyên nhân khác.

Nguyên nhân gây nhiễm trùng khoang dưới hàm

Dưới đây là các nguyên nhân chính gây nhiễm trùng khoang dưới hàm:

1. Nhiễm trùng răng miệng:

• Sâu răng: Sâu răng không được điều trị có thể lan đến tủy răng và gây nhiễm trùng, sau đó lan sang khoang dưới hàm.
• Viêm tủy răng: Viêm tủy răng xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào tủy răng qua các vết nứt hoặc sâu răng.
• Áp xe răng: Áp xe răng là túi mủ hình thành do nhiễm trùng vi khuẩn, thường bắt đầu ở gốc răng và có thể lan sang mô mềm xung quanh.

2. Nhiễm trùng do chấn thương:

• Chấn thương răng miệng: Chấn thương từ tai nạn, ngã hoặc va chạm có thể gây tổn thương và nhiễm trùng vùng khoang dưới hàm.
• Phẫu thuật răng miệng: Các phẫu thuật như nhổ răng khôn hoặc cấy ghép nha khoa có thể gây ra nhiễm trùng nếu không được thực hiện và chăm sóc đúng cách.

3. Nhiễm trùng do vi khuẩn và virus:

• Vi khuẩn: Vi khuẩn như Streptococcus và Staphylococcus là những nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng khoang dưới hàm.
• Virus: Một số loại virus cũng có thể gây viêm nhiễm ở khoang dưới hàm, mặc dù hiếm gặp hơn so với nhiễm trùng do vi khuẩn.

4. Yếu tố cơ địa và bệnh lý khác:

• Hệ miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch suy yếu do bệnh lý như tiểu đường, HIV/AIDS hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch dễ bị nhiễm trùng hơn.
• Bệnh lý mãn tính: Các bệnh lý mãn tính như bệnh nướu răng, viêm họng mãn tính hoặc viêm amiđan có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng.

Dấu hiệu nhận biết nhiễm trùng khoang dưới hàm

Nhận biết sớm các dấu hiệu của nhiễm trùng khoang dưới hàm rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và tránh các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến của tình trạng này:

1. Sưng và đau:

• Sưng: Sưng tấy ở vùng dưới hàm là dấu hiệu phổ biến nhất. Vùng sưng có thể lan rộng và gây khó khăn trong việc mở miệng hoặc nuốt.
• Đau: Đau nhức mạnh ở vùng hàm dưới, có thể lan ra tai, cổ và vai.

2. Khó khăn trong việc mở miệng và nuốt:

• Khó mở miệng: Sưng và đau có thể khiến việc mở miệng trở nên khó khăn.
• Khó nuốt: Sưng và nhiễm trùng có thể gây khó khăn khi nuốt thức ăn và nước.

3. Sốt và triệu chứng toàn thân:

• Sốt: Sốt cao kèm theo rét run là dấu hiệu cho thấy nhiễm trùng đang lan rộng.
• Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi, suy nhược cơ thể do nhiễm trùng.

4. Triệu chứng khác:

• Hôi miệng: Hơi thở có mùi hôi do nhiễm trùng vi khuẩn.
• Tiết dịch: Có thể xuất hiện dịch mủ hoặc máu chảy ra từ nướu hoặc vùng bị sưng.

Phương pháp chẩn đoán nhiễm trùng khoang dưới hàm

Để chẩn đoán chính xác nhiễm trùng khoang dưới hàm, bác sĩ sẽ sử dụng một số phương pháp sau:

1. Khám lâm sàng:

• Quan sát và sờ nắn: Bác sĩ sẽ quan sát và sờ nắn vùng hàm dưới để kiểm tra sự sưng tấy, đau và các dấu hiệu nhiễm trùng khác.
• Khám miệng: Khám răng miệng kỹ lưỡng để phát hiện nguồn gốc nhiễm trùng, chẳng hạn như răng bị sâu, viêm tủy răng hoặc áp xe răng.

2. Xét nghiệm hình ảnh:

• X-quang: X-quang giúp phát hiện các ổ áp xe và đánh giá mức độ lan rộng của nhiễm trùng.
• CT scan: CT scan cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về cấu trúc xương và mô mềm, giúp xác định mức độ lan rộng của nhiễm trùng và đánh giá các biến chứng tiềm ẩn.

3. Xét nghiệm máu:

• Công thức máu: Xét nghiệm công thức máu để đánh giá mức độ nhiễm trùng, bao gồm tăng bạch cầu và các dấu hiệu viêm nhiễm khác.
• Cấy vi khuẩn: Lấy mẫu dịch từ vùng nhiễm trùng để cấy và xác định loại vi khuẩn gây bệnh, từ đó chọn lựa kháng sinh phù hợp.

Phương pháp điều trị nhiễm trùng khoang dưới hàm

Điều trị nhiễm trùng khoang dưới hàm bao gồm các phương pháp như sử dụng kháng sinh, phẫu thuật và chăm sóc hỗ trợ. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:

1. Sử dụng kháng sinh:

• Kháng sinh đường uống: Bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh đường uống để tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng. Các loại kháng sinh thường được sử dụng bao gồm amoxicillin, clindamycin và metronidazole.
• Kháng sinh tiêm tĩnh mạch: Trong trường hợp nhiễm trùng nặng hoặc không đáp ứng với kháng sinh đường uống, kháng sinh tiêm tĩnh mạch có thể được chỉ định.

2. Phẫu thuật:

• Rạch và dẫn lưu: Nếu có áp xe, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật rạch và dẫn lưu để loại bỏ mủ và giảm áp lực. Phẫu thuật này thường được thực hiện dưới gây tê tại chỗ hoặc gây mê toàn thân.
• Nhổ răng: Nếu nhiễm trùng bắt nguồn từ một chiếc răng bị sâu hoặc hư hỏng nặng, bác sĩ có thể nhổ răng đó để loại bỏ nguồn nhiễm trùng.

3. Chăm sóc hỗ trợ:

• Giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau như ibuprofen hoặc paracetamol để kiểm soát cơn đau và giảm sưng.
• Chườm lạnh: Chườm lạnh vùng hàm dưới để giảm sưng và đau.
• Duy trì vệ sinh răng miệng: Vệ sinh răng miệng đúng cách bằng cách đánh răng nhẹ nhàng và sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn.

4. Điều trị tại bệnh viện:

• Theo dõi và chăm sóc tại bệnh viện: Trong các trường hợp nhiễm trùng nghiêm trọng, bệnh nhân cần được nhập viện để theo dõi và chăm sóc chuyên sâu.
• Dẫn lưu áp xe: Nếu áp xe lớn và không thể điều trị bằng các biện pháp trên, bác sĩ sẽ dẫn lưu áp xe thông qua phẫu thuật mở rộng hoặc nội soi.

Các sản phẩm hỗ trợ điều trị cơ, xương khớp

Phòng ngừa nhiễm trùng khoang dưới hàm

Phòng ngừa nhiễm trùng khoang dưới hàm rất quan trọng để tránh các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa:

1. Duy trì vệ sinh răng miệng:

• Đánh răng đúng cách: Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày bằng kem đánh răng chứa fluoride và bàn chải mềm.
• Sử dụng chỉ nha khoa: Sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày để loại bỏ mảng bám và thức ăn giữa các kẽ răng.
• Sử dụng nước súc miệng: Sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn để tiêu diệt vi khuẩn và giữ cho miệng luôn sạch sẽ.

2. Khám răng định kỳ:

• Khám răng định kỳ: Khám răng định kỳ ít nhất hai lần mỗi năm để phát hiện và điều trị kịp thời các vấn đề răng miệng.
• Lấy cao răng: Lấy cao răng định kỳ để loại bỏ mảng bám và ngăn ngừa vi khuẩn gây bệnh.

3. Điều trị kịp thời các vấn đề răng miệng:

• Điều trị sâu răng: Điều trị sâu răng ngay khi phát hiện để ngăn ngừa vi khuẩn lan rộng và gây nhiễm trùng.
• Nhổ răng hư: Nhổ bỏ các răng hư hoặc bị tổn thương nặng để loại bỏ nguồn nhiễm trùng tiềm ẩn.

4. Tránh chấn thương và nhiễm trùng:

• Đeo bảo hộ: Sử dụng bảo hộ như mũ bảo hiểm, đồ bảo hộ khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc công việc nguy hiểm để tránh chấn thương răng miệng.
• Giữ vệ sinh cá nhân: Giữ vệ sinh cá nhân và tránh tiếp xúc với nguồn lây nhiễm vi khuẩn hoặc virus.

Kết luận

Nhiễm trùng khoang dưới hàm là một tình trạng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của nhiễm trùng và chẩn đoán chính xác là rất quan trọng để có thể điều trị và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Các phương pháp điều trị bao gồm sử dụng kháng sinh, phẫu thuật, chăm sóc hỗ trợ và điều trị tại bệnh viện.