Phương pháp test HP dạ dày phổ biến nhất hiện nay

Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là nguyên nhân chính gây ra viêm loét dạ dày tá tràng và một số bệnh lý dạ dày khác. Việc phát hiện và chẩn đoán nhiễm vi khuẩn HP là cực kỳ quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả. Hiện nay, có nhiều phương pháp test HP dạ dày được sử dụng phổ biến, mỗi phương pháp có những ưu điểm và hạn chế riêng. Bài viết này sẽ giới thiệu chi tiết các phương pháp test HP dạ dày phổ biến nhất hiện nay và những điểm cần lưu ý khi thực hiện.

Test hơi thở urease (UBT)

1. Nguyên lý hoạt động

Test hơi thở urease (Urea Breath Test – UBT) là phương pháp test HP dạ dày không xâm lấn, dựa trên nguyên lý vi khuẩn HP sản xuất enzyme urease, phân hủy ure thành khí amoniac và carbon dioxide (CO2). Khi bệnh nhân uống dung dịch chứa ure có đánh dấu đồng vị carbon (C13 hoặc C14), vi khuẩn HP sẽ phân hủy ure, tạo ra CO2 có chứa đồng vị carbon đặc biệt, được phát hiện trong hơi thở.

2. Quy trình thực hiện

• Bệnh nhân được yêu cầu nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước khi thực hiện test.
• Bệnh nhân uống dung dịch ure có đánh dấu đồng vị carbon.
• Sau khoảng 15-30 phút, bệnh nhân thổi hơi vào một thiết bị đặc biệt để thu thập mẫu hơi thở.
• Mẫu hơi thở được phân tích để đo lượng CO2 có chứa đồng vị carbon đặc biệt.

3. Ưu điểm và hạn chế

• Ưu điểm: Không xâm lấn, dễ thực hiện, độ nhạy và độ đặc hiệu cao.
• Hạn chế: Chi phí cao, cần thiết bị phân tích chuyên dụng, không phù hợp cho bệnh nhân đang dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc ức chế bơm proton (PPI).

Test phân

1. Nguyên lý hoạt động

Test phân là phương pháp test HP dạ dày không xâm lấn, dựa trên việc phát hiện kháng nguyên vi khuẩn HP trong mẫu phân của bệnh nhân. Đây là phương pháp test HP dạ dày đơn giản và tiện lợi, phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân.

2. Quy trình thực hiện

• Bệnh nhân thu thập mẫu phân vào một hộp đựng chuyên dụng.
• Mẫu phân được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.
• Kết quả được đưa ra dựa trên việc phát hiện kháng nguyên HP trong mẫu phân.

3. Ưu điểm và hạn chế

• Ưu điểm: Không xâm lấn, dễ thực hiện, chi phí thấp, phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân.
• Hạn chế: Độ nhạy và độ đặc hiệu thấp hơn so với test hơi thở urease, kết quả có thể bị ảnh hưởng bởi thuốc kháng sinh và thuốc ức chế bơm proton (PPI).

Test máu

1. Nguyên lý hoạt động

Test máu là phương pháp test HP dạ dày dựa trên việc phát hiện kháng thể chống lại vi khuẩn HP trong máu của bệnh nhân. Đây là phương pháp test HP dạ dày phổ biến, dễ thực hiện, và không đòi hỏi thiết bị phức tạp.

2. Quy trình thực hiện

• Bệnh nhân được lấy một mẫu máu nhỏ.
• Mẫu máu được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.
• Kết quả được đưa ra dựa trên việc phát hiện kháng thể chống lại HP trong máu.

3. Ưu điểm và hạn chế

• Ưu điểm: Dễ thực hiện, chi phí thấp, phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân.
• Hạn chế: Độ nhạy và độ đặc hiệu thấp, không phân biệt được giữa nhiễm khuẩn hiện tại và đã từng nhiễm trong quá khứ.

Nội soi dạ dày sinh thiết

1. Nguyên lý hoạt động

Nội soi dạ dày sinh thiết là phương pháp test HP dạ dày xâm lấn, cho phép bác sĩ trực tiếp quan sát niêm mạc dạ dày và lấy mẫu sinh thiết để kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn HP. Đây là phương pháp test HP dạ dày có độ chính xác cao, thường được sử dụng khi cần chẩn đoán chính xác hoặc khi các phương pháp test khác cho kết quả không rõ ràng.

2. Quy trình thực hiện

• Bệnh nhân được yêu cầu nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước khi thực hiện nội soi.
• Bệnh nhân được tiêm thuốc an thần để giảm đau và căng thẳng.
• Bác sĩ sử dụng ống nội soi mềm đưa qua miệng và xuống dạ dày để quan sát niêm mạc dạ dày.
• Mẫu sinh thiết từ niêm mạc dạ dày được lấy để phân tích sự hiện diện của vi khuẩn HP.

3. Ưu điểm và hạn chế

• Ưu điểm: Độ nhạy và độ đặc hiệu cao, cho phép quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày và phát hiện các tổn thương khác.
• Hạn chế: Xâm lấn, gây khó chịu cho bệnh nhân, yêu cầu kỹ thuật cao và thiết bị chuyên dụng, chi phí cao.

Test nhanh urease từ mẫu sinh thiết

1. Nguyên lý hoạt động

Test nhanh urease là phương pháp test HP dạ dày dựa trên việc phát hiện enzyme urease do vi khuẩn HP sản xuất trong mẫu sinh thiết từ niêm mạc dạ dày. Đây là phương pháp test HP dạ dày có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, thường được thực hiện kết hợp với nội soi dạ dày.

2. Quy trình thực hiện

• Mẫu sinh thiết từ niêm mạc dạ dày được lấy trong quá trình nội soi.
• Mẫu sinh thiết được đặt vào dung dịch chứa ure và chất chỉ thị pH.
• Nếu vi khuẩn HP hiện diện, enzyme urease sẽ phân hủy ure thành amoniac, làm thay đổi pH của dung dịch và thay đổi màu sắc của chất chỉ thị.

3. Ưu điểm và hạn chế

• Ưu điểm: Độ nhạy và độ đặc hiệu cao, cho kết quả nhanh chóng, thường được thực hiện kết hợp với nội soi dạ dày.
• Hạn chế: Xâm lấn, gây khó chịu cho bệnh nhân, yêu cầu kỹ thuật cao và thiết bị chuyên dụng.

Các sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa chính hãng

Kết luận

Việc phát hiện và chẩn đoán nhiễm vi khuẩn HP là cực kỳ quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả. Các phương pháp test HP dạ dày phổ biến hiện nay bao gồm test hơi thở urease (UBT), test phân, test máu, nội soi dạ dày sinh thiết, và test nhanh urease từ mẫu sinh thiết. Mỗi phương pháp có những ưu điểm và hạn chế riêng, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và điều kiện thực hiện mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp nhất. Việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa và kiểm tra định kỳ cũng là cách hiệu quả để bảo vệ sức khỏe dạ dày và ngăn ngừa các biến chứng do vi khuẩn HP gây ra.