Rách sụn chêm – Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Sụn chêm là cấu trúc sụn hình chữ C nằm giữa xương đùi và xương chày trong khớp gối, có vai trò như bộ đệm giúp hấp thụ lực và giảm ma sát trong quá trình vận động. Rách sụn chêm là một chấn thương phổ biến, đặc biệt trong các hoạt động thể thao và có thể gây ra nhiều đau đớn và hạn chế vận động.

Nguyên nhân gây rách sụn chêm

Dưới đây là các nguyên nhân chính gây rách sụn chêm:

1. Chấn thương do hoạt động thể thao:

• Chuyển động xoay đột ngột: Các động tác xoay đột ngột, thay đổi hướng nhanh chóng hoặc dừng lại đột ngột thường gặp trong các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ, tennis, có thể gây ra rách sụn chêm.
• Va chạm mạnh: Các cú va chạm mạnh hoặc té ngã trong thể thao cũng có thể gây ra chấn thương này.

2. Quá trình lão hóa:

• Thoái hóa sụn: Theo thời gian, sụn chêm có thể trở nên yếu đi do quá trình lão hóa, làm tăng nguy cơ rách sụn ngay cả khi thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng.
• Mất độ đàn hồi: Sự mất độ đàn hồi của sụn chêm theo tuổi tác cũng góp phần vào việc tăng nguy cơ chấn thương.

3. Hoạt động hàng ngày:

• Chuyển động đột ngột: Các hoạt động hàng ngày như nâng vật nặng, quỳ gối hoặc xoay gối đột ngột cũng có thể gây ra rách sụn chêm, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc những người có sụn yếu.

4. Các yếu tố cơ địa và di truyền:

• Yếu tố di truyền: Một số người có cấu trúc sụn chêm yếu hơn do di truyền, dễ bị tổn thương hơn khi thực hiện các hoạt động vận động.

Triệu chứng của rách sụn chêm

Triệu chứng của rách sụn chêm có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ và vị trí của chấn thương. Dưới đây là các triệu chứng phổ biến của tình trạng này:

1. Đau gối:

• Đau nhói: Đau nhói hoặc đau buốt ở vùng gối, đặc biệt là khi vận động, xoay gối hoặc đứng lên ngồi xuống.
• Đau liên tục: Đau có thể trở nên liên tục và kéo dài, gây khó khăn trong các hoạt động hàng ngày.

2. Sưng và viêm:

• Sưng: Sưng tấy ở vùng gối trong vòng 24-48 giờ sau chấn thương.
• Nóng và đỏ: Khu vực bị tổn thương có thể trở nên nóng và đỏ.

3. Hạn chế chuyển động:

• Cứng khớp: Khớp gối có thể trở nên cứng, gây khó khăn trong việc duỗi thẳng hoặc gập gối.
• Khó di chuyển: Khó khăn khi di chuyển, đi lại hoặc thực hiện các động tác đòi hỏi sự linh hoạt của khớp gối.

4. Triệu chứng cơ học:

• Âm thanh lạo xạo: Nghe thấy âm thanh lạo xạo hoặc cảm giác như có cát trong khớp khi vận động.
• Khớp gối kẹt: Cảm giác khớp gối kẹt hoặc khóa lại, không thể duỗi thẳng hoặc gập lại được.

Phương pháp chẩn đoán rách sụn chêm

Để chẩn đoán chính xác rách sụn chêm, bác sĩ sẽ sử dụng một số phương pháp sau:

1. Khám lâm sàng:

• Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tiền sử chấn thương và các hoạt động gần đây có thể gây ra rách sụn chêm.
• Kiểm tra gối: Bác sĩ sẽ kiểm tra khớp gối để tìm các dấu hiệu sưng, đau và hạn chế chuyển động.

2. Xét nghiệm hình ảnh:

• X-quang: X-quang giúp loại trừ các nguyên nhân khác gây đau gối như gãy xương hoặc viêm khớp.
• MRI: MRI cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong khớp gối, giúp xác định mức độ và vị trí rách sụn chêm.

3. Nội soi khớp:

• Nội soi khớp: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể thực hiện nội soi khớp để kiểm tra trực tiếp sụn chêm và xác định mức độ tổn thương.

Cách điều trị rách sụn chêm

Điều trị rách sụn chêm có thể bao gồm các phương pháp không phẫu thuật và phẫu thuật, tùy thuộc vào mức độ và vị trí của chấn thương.

1. Phương pháp không phẫu thuật:

• Nghỉ ngơi và bảo vệ khớp gối: Giảm bớt các hoạt động gây áp lực lên khớp gối để cho sụn chêm có thời gian hồi phục. Sử dụng nẹp hoặc băng để cố định khớp.
• Chườm lạnh: Chườm lạnh vùng khớp gối trong 15-20 phút mỗi lần, 3-4 lần mỗi ngày để giảm sưng và đau.
• Thuốc giảm đau và kháng viêm: Sử dụng thuốc giảm đau như ibuprofen hoặc acetaminophen để kiểm soát cơn đau và giảm viêm.
• Vật lý trị liệu: Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu để cải thiện phạm vi chuyển động và tăng cường cơ bắp xung quanh khớp gối.

2. Phương pháp phẫu thuật:

• Phẫu thuật nội soi khớp: Phẫu thuật nội soi khớp là phương pháp phổ biến để điều trị rách sụn chêm. Bác sĩ sẽ thực hiện các vết rạch nhỏ và sử dụng ống nội soi để kiểm tra và sửa chữa sụn chêm bị rách.
  • Khâu sụn chêm: Nếu sụn chêm bị rách có khả năng hồi phục, bác sĩ sẽ khâu lại sụn chêm.
  • Cắt bỏ sụn chêm: Nếu sụn chêm bị rách không thể hồi phục, bác sĩ sẽ cắt bỏ phần sụn bị tổn thương.
• Phẫu thuật mở: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật mở có thể được xem xét để sửa chữa sụn chêm bị rách.

Các sản phẩm hỗ trợ điều trị cơ, xương khớp

Kết luận

Rách sụn chêm là một chấn thương phổ biến có thể gây đau đớn và hạn chế vận động. Hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của rách sụn chêm giúp bạn nhận biết sớm và tìm kiếm sự tư vấn y tế kịp thời. Các phương pháp điều trị bao gồm nghỉ ngơi, chườm lạnh, sử dụng thuốc giảm đau, vật lý trị liệu và trong một số trường hợp, phẫu thuật.