Tìm hiểu 4 tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường chuẩn nhất

Đái tháo đường là một trong những bệnh lý phổ biến và nghiêm trọng nhất hiện nay, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Việc chẩn đoán đái tháo đường sớm và chính xác là rất quan trọng để quản lý và điều trị hiệu quả, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu bốn tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường được sử dụng phổ biến và chuẩn nhất hiện nay. Các tiêu chuẩn này được áp dụng rộng rãi trong các cơ sở y tế để đảm bảo việc chẩn đoán và điều trị đúng hướng.

Tiêu chuẩn 1: Xét nghiệm đường huyết lúc đói (Fasting Plasma Glucose – FPG)

Định nghĩa và quy trình thực hiện

Xét nghiệm đường huyết lúc đói (Fasting Plasma Glucose – FPG) là một trong những phương pháp chẩn đoán đái tháo đường phổ biến nhất. Để thực hiện xét nghiệm này, bệnh nhân cần nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi lấy mẫu máu. Thông thường, xét nghiệm FPG được thực hiện vào buổi sáng để đảm bảo bệnh nhân nhịn ăn qua đêm.

Xét nghiệm đường huyết lúc đói
Xét nghiệm đường huyết lúc đói

Giá trị đường huyết lúc đói và chẩn đoán

Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (American Diabetes Association – ADA), các mức đường huyết lúc đói được phân loại như sau:

  • Bình thường: < 100 mg/dL (5.6 mmol/L)
  • Tiền đái tháo đường: 100-125 mg/dL (5.6-6.9 mmol/L)
  • Đái tháo đường: ≥ 126 mg/dL (7.0 mmol/L)

Nếu mức đường huyết lúc đói của bệnh nhân ≥ 126 mg/dL (7.0 mmol/L) trong ít nhất hai lần kiểm tra, bệnh nhân sẽ được chẩn đoán mắc đái tháo đường.

Ưu điểm và hạn chế

Xét nghiệm FPG có ưu điểm là đơn giản, dễ thực hiện và chi phí thấp. Tuy nhiên, nó cũng có một số hạn chế, chẳng hạn như yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn và có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như stress, bệnh lý cấp tính hoặc dùng thuốc.

Tiêu chuẩn 2: Xét nghiệm HbA1c (Hemoglobin A1c)

Định nghĩa và quy trình thực hiện

Xét nghiệm HbA1c (Hemoglobin A1c) đo lượng glucose gắn với hemoglobin trong hồng cầu, phản ánh mức đường huyết trung bình trong 2-3 tháng gần nhất. Không giống như xét nghiệm FPG, xét nghiệm HbA1c không yêu cầu bệnh nhân phải nhịn ăn trước khi lấy mẫu máu.

Giá trị HbA1c và chẩn đoán

Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, các mức HbA1c được phân loại như sau:

  • Bình thường: < 5.7%
  • Tiền đái tháo đường: 5.7-6.4%
  • Đái tháo đường: ≥ 6.5%

Nếu kết quả xét nghiệm HbA1c của bệnh nhân ≥ 6.5% trong ít nhất hai lần kiểm tra, bệnh nhân sẽ được chẩn đoán mắc đái tháo đường.

Nếu kết quả xét nghiệm HbA1c của bệnh nhân ≥ 6.5% trong ít nhất hai lần kiểm tra
Nếu kết quả xét nghiệm HbA1c của bệnh nhân ≥ 6.5% trong ít nhất hai lần kiểm tra

Ưu điểm và hạn chế

Xét nghiệm HbA1c có ưu điểm là không cần nhịn ăn, phản ánh được mức đường huyết trung bình trong thời gian dài và ít bị ảnh hưởng bởi các biến động ngắn hạn của đường huyết. Tuy nhiên, nó cũng có một số hạn chế, như không chính xác ở những bệnh nhân có các bệnh lý về hồng cầu (ví dụ: thiếu máu, bệnh hồng cầu hình liềm) và chi phí xét nghiệm cao hơn so với FPG.

Tiêu chuẩn 3: Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (Oral Glucose Tolerance Test – OGTT)

Định nghĩa và quy trình thực hiện

Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (Oral Glucose Tolerance Test – OGTT) là một phương pháp chẩn đoán đái tháo đường bằng cách đo đường huyết trước và sau khi uống một lượng glucose nhất định. Quy trình thực hiện OGTT bao gồm hai giai đoạn chính:

  1. Đo đường huyết lúc đói sau khi bệnh nhân nhịn ăn ít nhất 8 giờ.
  2. Bệnh nhân uống dung dịch chứa 75g glucose, sau đó đo đường huyết sau 2 giờ.

Giá trị đường huyết sau nghiệm pháp và chẩn đoán

Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, các mức đường huyết sau 2 giờ uống dung dịch glucose được phân loại như sau:

  • Bình thường: < 140 mg/dL (7.8 mmol/L)
  • Tiền đái tháo đường: 140-199 mg/dL (7.8-11.0 mmol/L)
  • Đái tháo đường: ≥ 200 mg/dL (11.1 mmol/L)

Nếu mức đường huyết của bệnh nhân sau 2 giờ uống dung dịch glucose ≥ 200 mg/dL (11.1 mmol/L), bệnh nhân sẽ được chẩn đoán mắc đái tháo đường.

Ưu điểm và hạn chế

Nghiệm pháp OGTT có ưu điểm là phát hiện được tình trạng rối loạn dung nạp glucose, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao mắc đái tháo đường nhưng kết quả FPG hoặc HbA1c bình thường. Tuy nhiên, nó cũng có hạn chế, như yêu cầu bệnh nhân phải nhịn ăn và trải qua quá trình uống dung dịch glucose, điều này có thể gây khó chịu cho một số người. Ngoài ra, OGTT cũng tốn thời gian và chi phí cao hơn so với các xét nghiệm khác.

Nghiệm pháp OGTT có ưu điểm là phát hiện được tình trạng rối loạn dung nạp glucose
Nghiệm pháp OGTT có ưu điểm là phát hiện được tình trạng rối loạn dung nạp glucose

Tiêu chuẩn 4: Đường huyết ngẫu nhiên (Random Plasma Glucose – RPG)

Định nghĩa và quy trình thực hiện

Xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên (Random Plasma Glucose – RPG) đo lượng glucose trong máu tại một thời điểm bất kỳ trong ngày, không yêu cầu bệnh nhân phải nhịn ăn trước khi lấy mẫu máu. Xét nghiệm này thường được thực hiện khi bệnh nhân có các triệu chứng rõ ràng của đái tháo đường.

Giá trị đường huyết ngẫu nhiên và chẩn đoán

Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, nếu mức đường huyết ngẫu nhiên của bệnh nhân ≥ 200 mg/dL (11.1 mmol/L) kèm theo các triệu chứng cổ điển của đái tháo đường (như khát nước nhiều, tiểu nhiều, sụt cân không rõ nguyên nhân), bệnh nhân sẽ được chẩn đoán mắc đái tháo đường.

Ưu điểm và hạn chế

Xét nghiệm RPG có ưu điểm là tiện lợi, không cần chuẩn bị trước và có thể thực hiện bất kỳ lúc nào trong ngày. Nó hữu ích trong việc chẩn đoán đái tháo đường khi bệnh nhân có các triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, xét nghiệm này không phản ánh được mức đường huyết trung bình trong thời gian dài và có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tạm thời như ăn uống, căng thẳng hoặc hoạt động thể chất.

Các sản phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường

-20%
Out of stock
Original price was: 295,000₫.Current price is: 235,000₫.
-25%
Out of stock
Original price was: 280,000₫.Current price is: 210,000₫.
-12%
Out of stock
Original price was: 620,000₫.Current price is: 545,000₫.
-6%
Out of stock
Original price was: 350,000₫.Current price is: 330,000₫.
-12%
Out of stock
Original price was: 51,000₫.Current price is: 45,000₫.
-8%
Out of stock
Original price was: 205,000₫.Current price is: 189,000₫.
-37%
Out of stock
Original price was: 550,000₫.Current price is: 345,000₫.
-13%
Out of stock
Original price was: 300,000₫.Current price is: 260,000₫.

Kết luận

Chẩn đoán đái tháo đường đòi hỏi sự kết hợp của các phương pháp xét nghiệm khác nhau để đảm bảo độ chính xác và phản ánh đúng tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Bốn tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường phổ biến và chuẩn nhất hiện nay bao gồm xét nghiệm đường huyết lúc đói (FPG), xét nghiệm HbA1c, nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (OGTT), và xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên (RPG). Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và hạn chế riêng, và việc lựa chọn phương pháp nào phù hợp nhất cần dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân cũng như sự tư vấn của bác sĩ.