Viêm khớp gối ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng

Viêm khớp gối ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của trẻ. Mặc dù viêm khớp thường được liên kết với người lớn, trẻ em cũng có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng này. Viêm khớp gối ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các yếu tố di truyền đến nhiễm trùng và các bệnh lý tự miễn. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về nguyên nhân và triệu chứng của viêm khớp gối ở trẻ em, giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn và có biện pháp phòng ngừa, điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây viêm khớp gối ở trẻ em

Viêm khớp dạng thấp thiếu niên (JIA)

Viêm khớp dạng thấp thiếu niên (Juvenile Idiopathic Arthritis – JIA) là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm khớp gối ở trẻ em. JIA là một bệnh tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô khớp, gây viêm và tổn thương.

• Các thể của JIA: JIA bao gồm nhiều thể khác nhau, trong đó thể viêm ít khớp (oligoarticular) và thể viêm nhiều khớp (polyarticular) thường ảnh hưởng đến khớp gối.
• Yếu tố di truyền: Một số gen có thể làm tăng nguy cơ phát triển JIA, mặc dù bệnh này không hoàn toàn di truyền.

Nhiễm trùng

Nhiễm trùng là một nguyên nhân khác có thể gây viêm khớp gối ở trẻ em:

• Viêm khớp nhiễm khuẩn: Vi khuẩn có thể xâm nhập vào khớp qua máu hoặc từ một vết thương hở, gây viêm và nhiễm trùng khớp. Viêm khớp nhiễm khuẩn cần được điều trị kịp thời để tránh tổn thương vĩnh viễn cho khớp.
• Viêm khớp do virus: Một số loại virus như parvovirus B19, rubella và virus Epstein-Barr có thể gây viêm khớp gối tạm thời ở trẻ em.

Bệnh lý khác

Một số bệnh lý khác cũng có thể gây viêm khớp gối ở trẻ em:

• Bệnh Lyme: Bệnh Lyme do vi khuẩn Borrelia burgdorferi gây ra, lây truyền qua vết cắn của ve, có thể dẫn đến viêm khớp, bao gồm cả khớp gối.
• Bệnh viêm ruột (IBD): Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng là các bệnh viêm ruột có thể gây viêm khớp ngoài ruột, bao gồm cả khớp gối.

Triệu chứng của viêm khớp gối ở trẻ em

Đau đớn và sưng tấy

Đau đớn và sưng tấy là triệu chứng phổ biến của viêm khớp gối ở trẻ em:

• Đau khớp: Trẻ thường cảm thấy đau ở khớp gối, đặc biệt là khi cử động hoặc đặt áp lực lên khớp. Đau có thể từ nhẹ đến nặng, và có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần.
• Sưng khớp: Khớp gối bị viêm thường sưng lên, có thể nhìn thấy rõ sự thay đổi kích thước so với khớp bình thường. Sưng tấy có thể kèm theo nóng và đỏ ở vùng khớp.

Cứng khớp và hạn chế cử động

Viêm khớp gối thường gây ra sự cứng khớp và hạn chế cử động:

• Cứng khớp buổi sáng: Trẻ có thể cảm thấy khớp gối cứng và khó cử động vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu. Cứng khớp thường giảm dần khi trẻ bắt đầu cử động và hoạt động.
• Hạn chế phạm vi cử động: Khả năng gập và duỗi khớp gối của trẻ có thể bị hạn chế, gây khó khăn trong các hoạt động hàng ngày như đi lại, leo cầu thang hoặc chơi thể thao.

Mệt mỏi và sốt

Viêm khớp gối ở trẻ em cũng có thể đi kèm với các triệu chứng toàn thân như mệt mỏi và sốt:

• Mệt mỏi: Trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi và thiếu năng lượng do viêm nhiễm và đau đớn kéo dài. Mệt mỏi có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung và học tập của trẻ.
• Sốt: Trong một số trường hợp, viêm khớp gối có thể kèm theo sốt nhẹ đến trung bình, đặc biệt là khi nguyên nhân gây viêm là nhiễm trùng.

Phát ban và các triệu chứng khác

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm khớp, trẻ có thể có các triệu chứng khác:

• Phát ban: Một số dạng viêm khớp, chẳng hạn như JIA, có thể gây phát ban trên da.
• Mắt đỏ và đau: Một số trẻ bị JIA có thể bị viêm màng bồ đào (viêm mắt), gây đỏ và đau mắt.
• Hạch to: Trẻ bị viêm khớp nhiễm khuẩn hoặc bệnh Lyme có thể có hạch bạch huyết to và đau.

Chẩn đoán viêm khớp gối ở trẻ em

Khám lâm sàng

Chẩn đoán viêm khớp gối ở trẻ em bắt đầu bằng khám lâm sàng:

• Khám khớp: Bác sĩ sẽ kiểm tra khớp gối của trẻ để đánh giá mức độ sưng, đau và phạm vi cử động. Khám lâm sàng cũng bao gồm kiểm tra các khớp khác để xác định phạm vi viêm.
• Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh của trẻ, bao gồm các triệu chứng hiện tại, tiền sử chấn thương và các bệnh lý liên quan.

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu giúp xác định nguyên nhân gây viêm khớp và đánh giá mức độ viêm:

• Xét nghiệm CRP và ESR: Các xét nghiệm này đo mức độ viêm trong cơ thể, giúp đánh giá mức độ nặng của viêm khớp.
• Xét nghiệm kháng thể: Các xét nghiệm kháng thể như ANA, RF và CCP giúp chẩn đoán các bệnh tự miễn như JIA.

Chẩn đoán hình ảnh

Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh giúp đánh giá tổn thương khớp và loại trừ các nguyên nhân khác:

• Chụp X-quang: X-quang giúp xác định các vấn đề về cấu trúc khớp và loại trừ các nguyên nhân khác gây đau khớp.
• Siêu âm và MRI: Các kỹ thuật hình ảnh này cung cấp hình ảnh chi tiết về tình trạng viêm và tổn thương trong khớp gối.

Điều trị viêm khớp gối ở trẻ em

Thuốc giảm đau và kháng viêm

• NSAIDs: Các thuốc kháng viêm không steroid như ibuprofen và naproxen giúp giảm đau và viêm khớp.
• Corticosteroids: Trong các trường hợp viêm nặng, bác sĩ có thể kê đơn corticosteroids như prednisone để giảm viêm nhanh chóng.
• DMARDs và biologics: Đối với viêm khớp dạng thấp thiếu niên, các thuốc điều chỉnh bệnh lý (DMARDs) như methotrexate và thuốc sinh học (biologics) như adalimumab có thể được sử dụng để kiểm soát viêm và ngăn ngừa tổn thương khớp.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu giúp tăng cường cơ bắp, cải thiện sự linh hoạt và giảm đau:

• Bài tập giãn cơ: Thực hiện các bài tập giãn cơ hàng ngày để duy trì sự linh hoạt của khớp gối.
• Bài tập tăng cường cơ bắp: Tập các bài tập tăng cường cơ bắp quanh khớp gối dưới sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu.

Thay đổi lối sống

• Hoạt động thể chất: Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất nhẹ nhàng như bơi lội và đi bộ để duy trì sức khỏe khớp mà không gây áp lực lớn lên khớp gối.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Cung cấp cho trẻ một chế độ ăn uống cân đối, giàu chất chống viêm như omega-3, vitamin D và canxi.

Hỗ trợ tinh thần

Viêm khớp gối có thể ảnh hưởng đến tinh thần của trẻ. Việc hỗ trợ tinh thần và động viên trẻ rất quan trọng:

• Tư vấn tâm lý: Trong một số trường hợp, tư vấn tâm lý có thể giúp trẻ và gia đình đối phó với các thách thức liên quan đến viêm khớp gối.
• Hỗ trợ học tập: Đảm bảo trẻ nhận được sự hỗ trợ học tập cần thiết để không bị gián đoạn việc học do bệnh tật.

Các sản phẩm hỗ trợ xương khớp

Kết luận

Viêm khớp gối ở trẻ em là một tình trạng nghiêm trọng, có thể gây ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của trẻ. Nguyên nhân gây viêm khớp gối ở trẻ em rất đa dạng, từ viêm khớp dạng thấp thiếu niên, nhiễm trùng đến các bệnh lý khác như bệnh Lyme và bệnh viêm ruột. Các triệu chứng bao gồm đau đớn, sưng tấy, cứng khớp, mệt mỏi và sốt.