Chỉ Số Xét Nghiệm Máu Ung Thư Tuyến Giáp Người Bệnh Cần Nắm

Ung thư tuyến giáp là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất của hệ nội tiết. Việc chẩn đoán sớm và theo dõi điều trị ung thư tuyến giáp dựa vào nhiều phương pháp khác nhau, trong đó xét nghiệm máu đóng vai trò quan trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ung thư tuyến giáp, khi nào cần xét nghiệm máu và các chỉ số xét nghiệm máu quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi ung thư tuyến giáp.

Tìm hiểu ung thư tuyến giáp

Định nghĩa ung thư tuyến giáp

Ung thư tuyến giáp là tình trạng xuất hiện các tế bào bất thường trong tuyến giáp, một tuyến nội tiết nằm ở phía trước cổ, có chức năng sản xuất hormone điều hòa nhiều quá trình sinh lý của cơ thể. Ung thư tuyến giáp có nhiều loại, nhưng phổ biến nhất là:

1. Ung thư tuyến giáp thể nhú (Papillary Thyroid Carcinoma – PTC): Chiếm khoảng 80-85% các trường hợp ung thư tuyến giáp.
2. Ung thư tuyến giáp thể nang (Follicular Thyroid Carcinoma – FTC): Chiếm khoảng 10-15% các trường hợp.
3. Ung thư tuyến giáp thể tủy (Medullary Thyroid Carcinoma – MTC): Liên quan đến các tế bào C của tuyến giáp, chiếm khoảng 3-4% các trường hợp.
4. Ung thư tuyến giáp không biệt hóa (Anaplastic Thyroid Carcinoma – ATC): Hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm và khó điều trị.

Triệu chứng của ung thư tuyến giáp

Ung thư tuyến giáp thường không gây ra triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Khi khối u phát triển, một số triệu chứng có thể xuất hiện bao gồm:

1. Khối u hoặc nốt ở cổ: Bệnh nhân có thể cảm nhận hoặc nhìn thấy một khối u hoặc nốt sưng ở vùng cổ.
2. Khó nuốt hoặc khó thở: Khi khối u lớn, nó có thể chèn ép thực quản hoặc khí quản, gây khó khăn khi nuốt hoặc thở.
3. Khàn tiếng hoặc thay đổi giọng nói: Nếu khối u ảnh hưởng đến dây thanh quản, giọng nói của bệnh nhân có thể thay đổi hoặc trở nên khàn.
4. Đau hoặc khó chịu ở vùng cổ: Đau hoặc cảm giác khó chịu ở vùng cổ có thể là dấu hiệu của ung thư tuyến giáp.
5. Hạch bạch huyết sưng to: Hạch bạch huyết ở vùng cổ có thể bị sưng to và đau.

Sản phẩm hỗ trợ điều trị

Khi nào cần phải xét nghiệm máu ung thư tuyến giáp

Triệu chứng nghi ngờ

Bệnh nhân nên xét nghiệm máu để kiểm tra ung thư tuyến giáp nếu có các triệu chứng nghi ngờ như:

1. Khối u hoặc nốt ở cổ: Khối u hoặc nốt sưng ở vùng cổ không giảm sau vài tuần.
2. Khó nuốt hoặc khó thở: Khó khăn khi nuốt hoặc thở kéo dài.
3. Khàn tiếng hoặc thay đổi giọng nói kéo dài: Giọng nói trở nên khàn hoặc thay đổi không rõ nguyên nhân.
4. Đau hoặc khó chịu ở vùng cổ kéo dài: Đau hoặc cảm giác khó chịu ở vùng cổ kéo dài mà không rõ nguyên nhân.
5. Hạch bạch huyết sưng to: Hạch bạch huyết ở vùng cổ sưng to và đau mà không có lý do rõ ràng.

Tiền sử gia đình và yếu tố nguy cơ

1. Tiền sử gia đình: Nếu có người thân trong gia đình mắc ung thư tuyến giáp hoặc các bệnh lý tuyến giáp khác.
2. Tiếp xúc với bức xạ: Nếu bệnh nhân đã từng tiếp xúc với bức xạ, đặc biệt là trong giai đoạn trẻ em hoặc thanh thiếu niên.
3. Các hội chứng di truyền: Nếu bệnh nhân có các hội chứng di truyền liên quan đến ung thư tuyến giáp như hội chứng Gardner, hội chứng Cowden hoặc hội chứng Familial Adenomatous Polyposis.

Theo dõi sau điều trị

1. Sau phẫu thuật tuyến giáp: Bệnh nhân đã phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp do ung thư cần xét nghiệm máu định kỳ để theo dõi nồng độ hormone và các dấu ấn ung thư.
2. Sau điều trị iốt phóng xạ: Bệnh nhân điều trị bằng iốt phóng xạ cần xét nghiệm máu để đánh giá hiệu quả điều trị và phát hiện sớm tái phát.

Các chỉ số xét nghiệm máu ung thư tuyến giáp

Thyroid Stimulating Hormone (TSH)

TSH là hormone kích thích tuyến giáp, được sản xuất bởi tuyến yên. Nồng độ TSH trong máu giúp đánh giá chức năng tuyến giáp và hiệu quả điều trị:

1. TSH cao: Thường gặp trong các trường hợp suy giáp hoặc khi tuyến giáp bị cắt bỏ hoàn toàn.
2. TSH thấp: Thường gặp trong các trường hợp cường giáp hoặc khi bệnh nhân dùng quá liều thuốc hormone tuyến giáp.

Free Thyroxine (FT4) và Free Triiodothyronine (FT3)

FT4 và FT3 là các dạng tự do của hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất. Nồng độ FT4 và FT3 giúp đánh giá chức năng tuyến giáp:

1. FT4 và FT3 cao: Thường gặp trong các trường hợp cường giáp.
2. FT4 và FT3 thấp: Thường gặp trong các trường hợp suy giáp hoặc khi tuyến giáp bị cắt bỏ hoàn toàn.

Thyroglobulin (Tg) và Thyroglobulin Antibodies (TgAb)

Thyroglobulin (Tg) là một protein được sản xuất bởi tuyến giáp và là dấu ấn ung thư quan trọng trong theo dõi sau điều trị ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang:

1. Thyroglobulin (Tg): Sau khi cắt bỏ tuyến giáp, nồng độ Tg trong máu nên rất thấp hoặc không có. Nồng độ Tg cao có thể chỉ ra sự tái phát của ung thư tuyến giáp.
2. Thyroglobulin Antibodies (TgAb): Kháng thể chống thyroglobulin có thể gây nhiễu kết quả xét nghiệm Tg. Nếu TgAb dương tính, cần theo dõi cẩn thận nồng độ Tg và TgAb.

Calcitonin

Calcitonin là hormone được sản xuất bởi các tế bào C của tuyến giáp và là dấu ấn ung thư quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi ung thư tuyến giáp thể tủy:

1. Calcitonin cao: Nồng độ calcitonin cao có thể chỉ ra ung thư tuyến giáp thể tủy hoặc sự tái phát sau điều trị.

Carcinoembryonic Antigen (CEA)

CEA là một dấu ấn ung thư khác có thể được sử dụng trong chẩn đoán và theo dõi ung thư tuyến giáp thể tủy:

1. CEA cao: Nồng độ CEA cao có thể chỉ ra ung thư tuyến giáp thể tủy hoặc sự tái phát sau điều trị.

Anti-Thyroid Peroxidase Antibodies (Anti-TPO)

Anti-TPO là kháng thể chống lại enzyme thyroid peroxidase, thường gặp trong các bệnh lý tự miễn như viêm tuyến giáp Hashimoto:

1. Anti-TPO dương tính: Chỉ ra sự hiện diện của bệnh lý tự miễn, có thể ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp và gây ra các rối loạn hormone.

Kết luận

Ung thư tuyến giáp là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng có thể chữa trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và theo dõi chặt chẽ. Xét nghiệm máu đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán, theo dõi và điều trị ung thư tuyến giáp. Hiểu rõ các chỉ số xét nghiệm máu và khi nào cần xét nghiệm sẽ giúp bệnh nhân và bác sĩ quản lý tốt hơn tình trạng bệnh và cải thiện tiên lượng. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nghi ngờ hoặc yếu tố nguy cơ liên quan đến ung thư tuyến giáp, hãy tìm kiếm sự tư vấn và chăm sóc y tế kịp thời để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.