Phình động mạch chủ bụng: Triệu chứng, dấu hiệu và điều trị

Tìm hiểu chung về phình động mạch chủ bụng

Phình động mạch chủ bụng (AAA – Abdominal Aortic Aneurysm) là tình trạng mà mạch chủ bụng (mạch aorta bụng) bị sưng hoặc phình to ra do giãn nở và yếu đi thành mạch bị áp lực máu và mạch này có nguy cơ rạn nứt. AAA thường không gây triệu chứng cho đến khi gặp vấn đề nghiêm trọng như rạn nứt mạch, gây ra hiện tượng chảy máu bên trong bụng hoặc đứt mạch gây đe doạ tính mạng. Nguy cơ phát triển AAA tăng cao ở người có tiền sử hút thuốc lá, tiểu đường, cao huyết áp, ít vận động, cao tuổi hoặc có bệnh lý mạch máu. Điều quan trọng là phát hiện và điều trị sớm để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng của phình động mạch chủ bụng

1. Đau bụng ở vùng trên hoặc dưới rốn
2. Sưng ở phần dưới rốn
3. Cảm giác nặng bụng, chật bụng
4. Đau khi vận động
5. Có thể có triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy
6. Cảm giác mệt mỏi, khó chịu ở vùng bụng dưới
7. Có thể phát hiện khối lớn và cứng có thể cảm nhận qua bụng
8. Huyết áp tăng hoặc giảm đột ngột

Để chẩn đoán chính xác và điều trị phình động mạch chủ bụng, quý vị nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Bạn cần gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bạn có các triệu chứng sau:

1. Đau bụng cấp tính đột ngột, có thể lan ra lưng.
2. Cảm giác chói lọi, mất ý thức.
3. Buồn nôn, nôn mửa.
4. Sốt cao.
5. Khó thở.
6. Đau ngực.

Ngoài ra, nếu bạn có tiền sử bệnh tim mạch, tiểu đường hoặc bệnh lý động mạch, bạn cũng cần phải thăm khám và theo dõi tình trạng sức khỏe của mình thường xuyên.

Nguyên nhân dẫn đến phình động mạch chủ bụng

Phình động mạch chủ bụng, hay còn gọi là aneurysm động mạch chủ bụng, thường xảy ra khi thành của mạch máu bị suy yếu hoặc bại hói, dẫn đến tăng áp suất bên trong động mạch và dẫn đến biến dạng và phình to ra.

Một số nguyên nhân dẫn đến phình động mạch chủ bụng bao gồm:
1. Hút thuốc lá: Đây được cho là một trong những yếu tố chính dẫn đến việc phình động mạch chủ bụng, do hút thuốc lá gây ra thiệt hại cho thành mạch máu, làm tăng nguy cơ phình động mạch.
2. Tuổi tác: Người cao tuổi có nguy cơ mắc bệnh phình động mạch cao hơn.
3. Vấn đề di truyền: Những người có người thân trong gia đình mắc bệnh phình động mạch cũng có nguy cơ cao hơn.
4. Cao huyết áp: Áp lực máu cao có thể gây ra thiệt hại cho mạch máu và dẫn đến phình động mạch.
5. Dị hình động mạch: Một số bệnh dị hình động mạch có thể dẫn đến phình động mạch chủ bụng.

Nếu không chăm sóc và điều trị kịp thời, phình động mạch chủ bụng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như chảy máu nội tiết, gây hại đến cơ quan nội tạng và thậm chí gây tử vong. Do đó, việc điều trị và theo dõi kịp thời là rất quan trọng.

Những ai có nguy cơ mắc phải bệnh

Người có nguy cơ mắc phải phình động mạch chủ bụng bao gồm:

1. Người có tiền sử bệnh tim mạch, đặc biệt là bệnh động mạch vành.
2. Người có tiền sử gia đình hoặc di truyền về bệnh động mạch.
3. Người hút thuốc lá, tiêu thụ rượu bia nhiều, hoặc có thói quen ăn uống không lành mạnh.
4. Người có tăng huyết áp, cholesterol cao.
5. Người mắc bệnh đái tháo đường.
6. Người có tuổi tác cao.
7. Người nặng cân hoặc béo phì.
8. Người có tiền sử về bệnh động mạch chân, khó chuyển động.
9. Người đã từng mắc các bệnh viêm nhiễm động mạch.
10. Người có mất cân bằng cholesterol trong cơ thể.

Trong trường hợp có nguy cơ mắc phải phình động mạch chủ bụng, việc thăm khám và theo dõi sức khỏe định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm bệnh và đưa ra điều trị kịp thời.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải phình động mạch chủ bụng

Có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc phải phình động mạch chủ bụng, bao gồm:

1. Hút thuốc lá: Hút thuốc lá là một trong những yếu tố quan trọng khiến nguy cơ phình động mạch chủ bụng tăng lên đáng kể. Hút thuốc lá có thể làm tổn thương thành mạch máu và gây viêm nhiễm, dẫn đến sự giãn nở và phình ra của động mạch.

2. Tiểu đường: Các bệnh nhân tiểu đường thường mắc các vấn đề về mạch máu do tình trạng lão hóa vững vàng. Người bị tiểu đường thường có nguy cơ mắc bệnh phình động mạch chủ bụng cao hơn so với người không bị tiểu đường.

3. Tăng huyết áp: Tăng huyết áp cũng là một trong những yếu tố tiềm ẩn khiến động mạch chịu áp lực lớn hơn, dễ bị tổn thương và giãn nở.

4. Tuổi tác: Người cao tuổi thường có nguy cơ mắc bệnh phình động mạch chủ bụng cao hơn do sự lão hóa tự nhiên của cơ thể và mạch máu.

5. Yếu tố gen: Các yếu tố gen có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh phình động mạch chủ bụng, vì có thể được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Ngoài ra, chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu vận động, cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh phình động mạch chủ bụng. Để giảm nguy cơ mắc phải bệnh này, bạn nên duy trì một lối sống lành mạnh, hạn chế hút thuốc lá, kiểm soát cân nặng, tăng cường vận động và duy trì một chế độ ăn uống cân đối. Nếu bạn có nguy cơ cao mắc phải bệnh phình động mạch chủ bụng do yếu tố gen hoặc tiền sử gia đình, hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe và tham khảo ý kiến của bác sĩ để đưa ra các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Phương pháp chuẩn đoán & điều trị

Phương pháp chuẩn đoán và xét nghiệm

Để đánh giá phình động mạch chủ bụng, bước đầu tiên là thực hiện một số kiểm tra lâm sàng như kiểm tra huyết áp, vị trí và kích thước phình, đánh giá dấu hiệu và triệu chứng có thể liên quan.

Sau đó, các phương pháp hình ảnh có thể được sử dụng để chẩn đoán phình động mạch chủ bụng, bao gồm:

1. Siêu âm Doppler: Phương pháp này sử dụng sóng siêu âm để tạo hình ảnh chân không máu trong mạch máu và đo tốc độ dòng máu. Siêu âm Doppler có thể phát hiện phình động mạch chủ bụng và đánh giá kích thước và hình dạng của phình.

2. CT scan hoặc MRI: Các kỹ thuật hình ảnh này cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc và kích thước của phình động mạch chủ bụng, giúp xác nhận chẩn đoán và đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng.

3. X-quang: Một x-quang bụng có thể được sử dụng để đánh giá kích thước và hình dạng của phình và xác định các biểu hiện của phình động mạch chủ bụng trên hình ảnh.

Trong trường hợp phình động mạch chủ bụng được xác định, việc theo dõi kỹ càng và điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa Tim mạch là quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.

Điều trị

Điều trị phình động mạch chủ bụng (AAA) có thể bao gồm các phương pháp sau:

1. Quản lý y tế thường xuyên: Theo dõi và kiểm tra AAA để đảm bảo không có sự phát triển nhanh chóng hoặc biến chứng nghiêm trọng.

2. Kiểm soát yếu tố nguy cơ: Điều chỉnh lối sống, bao gồm việc ngừa hút thuốc lá, duy trì cân nặng lý tưởng, ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn.

3. Điều trị theo dõi: Nếu phình AAA lớn hơn 5,5 cm, có thể cần phẫu thuật để tránh nguy cơ rò rỉ hoặc vỡ.

4. Thuốc: Có thể sử dụng thuốc giảm đau, chống vi khuẩn hoặc giảm cholesterol để kiểm soát triệu chứng liên quan.

5. Thay đổi lối sống: Thực hiện lối sống lành mạnh, hạn chế các yếu tố nguy cơ gây ra AAA, như hút thuốc lá, cân nặng cao và sốc cơ bản.

6. Theo dõi và kiểm soát triệu chứng: Quan trọng để theo dõi triệu chứng, đặc biệt nếu có dấp ứng đau vùng bụng hoặc lưng dưới.

Nếu bạn hoặc người thân của bạn có nghi ngờ mắc phình động mạch chủ bụng, hãy thăm bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Sản phẩm hỗ trợ

Chế độ sinh hoạt & phòng ngừa

Chế độ sinh hoạt dành cho người bệnh

Khi bị phình động mạch chủ bụng, việc thay đổi lối sống và chế độ sinh hoạt là rất quan trọng để kiểm soát tình trạng và giảm nguy cơ biến chứng. Dưới đây là một số điều cần lưu ý trong chế độ sinh hoạt hằng ngày của người bệnh phình động mạch chủ bụng:

1. Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế ăn thức ăn có nhiều chất béo, cholesterol và đường, tăng cường ăn rau củ, quả và các loại thực phẩm giàu chất xơ để giúp kiểm soát cân nặng và huyết áp.

2. Duy trì hoạt động thể chất: Hãy duy trì mức độ hoạt động thể chất phù hợp với khả năng của bản thân, ví dụ như tập yoga, đi bộ, hoặc các bài tập nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ phình động mạch.

3. Kiểm soát cân nặng: Duỵ trì cân nặng trong khoảng lý tưởng theo chỉ định của bác sĩ để giảm áp lực lên động mạch và ngăn ngừa tình trạng phình to.

4. Thay đổi thói quen sống không lành mạnh: Điều chỉnh hoặc ngừng hút thuốc lá, hạn chế uống rượu, tránh căng thẳng, đảm bảo giấc ngủ đủ và đều đặn.

5. Đi khám sức khỏe định kỳ: Theo dõi sức khỏe định kỳ để theo dõi tình trạng của phình động mạch chủ bụng và điều chỉnh liệu pháp điều trị kịp thời.

Nhớ tuân thủ mọi chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo rằng bạn đang thực hiện đúng liệu trình và chăm sóc sức khỏe của mình đúng cách.

Phòng ngừa

Để phòng ngừa phình động mạch chủ bụng, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

1. Duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, tránh hút thuốc lá và hạn chế việc uống rượu.

2. Kiểm soát cân nặng của mình để giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch và huyết áp cao.

3. Theo dõi và kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là nếu bạn có tiền sử của các bệnh tim mạch hoặc huyết áp cao.

4. Tránh căng thẳng và stress với các phương pháp giảm stress như thiền, yoga hoặc tham gia các hoạt động giải trí.

5. Nếu có tiền sử về phình động mạch chủ bụng trong gia đình, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra sức khỏe định kỳ.