Phù chân: Nguyên nhân gây bệnh và biện pháp phòng ngừa

Tìm hiểu chung về bệnh phù chân

Phù chân là tình trạng sưng ở chân do sự tích tụ quá mức của chất lỏng trong các mô mềm của chi dưới. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai chân và có thể gây ra cảm giác nặng nề, căng tức, và khó chịu. Phù chân có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, từ những vấn đề tạm thời và không nghiêm trọng đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh phù chân:

1. Sưng và phình to ở vùng chân và/hoặc bàn chân
2. Đau nhức ở vùng chân
3. Khó di chuyển và cảm thấy nặng nề ở chân
4. Nổi mụn hoặc làn da mờ và bóng ở vùng chân
5. Dấu vết sau khi đeo giày hoặc vùng da bị bóp nặng
6. Huyết áp cao
7. Cảm thấy mệt mỏi, hay nhức đầu
8. Khó thở hoặc ngực đau

Những triệu chứng trên có thể cho thấy tình trạng sức khỏe của bạn đang có vấn đề và cần được khám và điều trị kịp thời. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào không thông thường, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và xác định nguyên nhân cũng như phương pháp điều trị phù chân hiệu quả.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh phù chân

Có một số nguyên nhân dẫn đến phù chân, bao gồm:

1. Đứng hoặc đi nhiều trong thời gian dài: Khi chúng ta đứng hoặc đi liên tục trong thời gian dài mà không thay đổi tư thế hoặc nghỉ ngơi, có thể gây áp lực lên chân và dẫn đến phù chân.

2. Căng thẳng hoặc căng thẳng: Căng thẳng và căng thẳng có thể làm tăng cường lưu thông máu và chất lỏng trong cơ thể, gây phù chân.

3. Thay đổi hormone: Các thay đổi về hormone trong cơ thể, như trong thời kỳ kinh nguyệt, thai kỳ hoặc trong giai đoạn mãn kinh, cũng có thể gây phù chân.

4. Suy tim: Suy tim là tình trạng mà tim không hoạt động hiệu quả để bơm máu đến cơ thể, dẫn đến sự tích tụ chất lỏng trong cơ thể và gây phù chân.

5. Dùng quá nhiều muối: Sử dụng quá nhiều muối trong khẩu phần ăn hàng ngày cũng có thể gây phù chân do giữ nước trong cơ thể.

6. Các vấn đề về bệnh lý, như suy thận, huyết khối, viêm nhiễm, tiểu đường, bất thường về tuyến giáp, cũng có thể dẫn đến phù chân.

Để giảm nguy cơ phù chân, bạn nên duy trì lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể chất, hạn chế tiêu thụ muối, nước và chất dinh dưỡng cân đối, điều chỉnh tư thế khi đứng và ngồi, đồng thời tìm kiếm sự tư vấn hỗ trợ y tế nếu cần thiết.

Những ai có nguy cơ mắc phải bệnh phù chân

Nguy cơ mắc phải phù chân có thể ảnh hưởng đến những người đã từng mắc phù chân trước đó, những người phải đứng lâu hoặc điều này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như:

1. Người cao tuổi: Do sự giảm cường độ của cơ và xương theo thời gian khiến cho cạnh bàn chân giảm độ dày, dễ bị tổn thương khi phải chịu áp lực lớn.
2. Người béo phì: Áp lực lớn từ cân nặng có thể gây ra phù chân.
3. Người phải đứng hoặc đi nhiều trong thời gian dài: Nghề nghiệp yêu cầu phải đứng lâu hoặc làm việc phải di chuyển liên tục cũng tăng nguy cơ mắc phù chân.
4. Người nằm ở trạng thái không di chuyển trong thời gian dài: Người bệnh liệt giường, phải nằm dài liên tục, không di chuyển được cũng dễ gặp phù chân.
5. Người mắc các bệnh lý đáng chú ý như bệnh huyết áp cao, bệnh thận, bệnh tim mạch: Những bệnh lý này cũng tăng nguy cơ phù chân.

Phương pháp chuẩn đoán và điều trị

Phương pháp chuẩn đoán

Phù chân có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, vì vậy việc chẩn đoán cần dựa trên một loạt các phương pháp để xác định nguyên nhân chính xác. Dưới đây là các bước và phương pháp chẩn đoán phù chân:

1. Khám lâm sàng

• Lịch sử y tế: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, thời gian xuất hiện, và các yếu tố liên quan như tiền sử bệnh lý (tiểu đường, bệnh tim, bệnh thận, gan), dùng thuốc, chấn thương, và lối sống.
• Khám thực thể: Bác sĩ sẽ kiểm tra trực tiếp vùng chân bị phù, bao gồm sờ nắn để cảm nhận độ căng, độ mềm, và mức độ sưng của mô.

2. Xét nghiệm máu

• Kiểm tra chức năng thận: Đo các chỉ số như creatinine và urea để đánh giá hoạt động của thận.
• Kiểm tra chức năng gan: Đo các enzym gan và bilirubin để đánh giá chức năng gan.
• Kiểm tra đường huyết và HbA1c: Để phát hiện bệnh tiểu đường hoặc đánh giá kiểm soát đường huyết.
• Kiểm tra protein và albumin: Đánh giá mức độ protein trong máu để kiểm tra các vấn đề liên quan đến dinh dưỡng hoặc bệnh gan.

3. Xét nghiệm nước tiểu

• Kiểm tra protein niệu: Để phát hiện sự hiện diện của protein trong nước tiểu, gợi ý về vấn đề thận.
• Kiểm tra các chỉ số khác: Như glucose, ketones, và tế bào máu để phát hiện các vấn đề liên quan.

4. Chẩn đoán hình ảnh

• Siêu âm Doppler: Để kiểm tra lưu lượng máu trong các tĩnh mạch và động mạch chân, giúp phát hiện các vấn đề như suy tĩnh mạch hoặc huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT).
• Siêu âm bạch huyết (lymphoscintigraphy): Để đánh giá hệ thống bạch huyết và phát hiện tắc nghẽn.
• X-quang hoặc CT scan: Để phát hiện các vấn đề cấu trúc hoặc chấn thương.
• MRI: Để đánh giá chi tiết hơn về mô mềm và mạch máu.

5. Điện tâm đồ (ECG)

• Để kiểm tra chức năng tim và phát hiện các bất thường có thể gây phù do suy tim hoặc các bệnh lý tim mạch khác.

6. Sinh thiết

• Sinh thiết da hoặc mô: Trong các trường hợp đặc biệt, để đánh giá các bất thường mô học có thể gây phù.

Điều trị

Để điều trị phù chân, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:

1. Nâng cao chân khi nằm: Để giảm sưng và thoái hoá, nâng đôi chân lên khi bạn nằm nghỉ. Bạn có thể dùng gối hoặc gói chăn để nâng chân cao hơn mức trái tim.

2. Hạn chế lượng muối trong khẩu phần ăn: Muối có thể làm tăng sự tích tụ chất lỏng trong cơ thể, làm cho việc sưng đau ở chân trở nên nghiêm trọng hơn. Hãy hạn chế ăn muối và tăng cường uống nước để giúp tăng cường chuyển hóa muối trong cơ thể.

3. Tập thể dục thường xuyên: Vận động thường xuyên giúp tăng cường lưu thông máu, giảm sự sưng và cải thiện tình trạng phù chân. Bạn có thể tập những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, bơi lội hoặc yoga.

4. Massage chân: Massage nhẹ nhàng từ gót chân lên đến mắt cá chân giúp kích thích lưu thông máu và giảm sưng.

5. Sử dụng giày thoải mái: Chọn giày có đế êm, thoáng khí, không bó chân để giảm nguy cơ phát sinh phù chân.

6. Điều trị nguyên nhân gây ra phù chân: Nếu phù chân là dấu hiệu của một vấn đề y tế khác như bệnh tim mạch, thận hoặc tắc nghẽn của hệ thống vận mạch, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để kiểm tra và điều trị kịp thời.

Nếu tình trạng phù chân không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Sản phẩm hỗ trợ

Chế độ sinh hoạt dành riêng cho người bị bệnh

Người bệnh phù chân cần tuân thủ các hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ để kiểm soát tình trạng phù. Dưới đây là một số chế độ sinh hoạt hạn chế mà người bệnh phù chân nên tuân thủ:

1. Giữ vững chế độ ăn uống: Hạn chế thực phẩm có chứa natri và tăng cường lượng nước uống hằng ngày để giúp giảm phù chân.

2. Giữ chân nâng cao: Khi nghỉ ngơi, đặt gối dưới chân để giúp lưu thông máu tốt hơn và giảm phù chân.

3. Hạn chế đồ uống có cồn: Cồn có thể gây ra việc mất nước và làm tăng nguy cơ phù chân.

4. Điều chỉnh cân nặng: Đối với người béo phì, việc giảm cân có thể giúp giảm áp lực lên chân và giảm phù chân.

5. Vận động: Tập thể dục đều đặn để cải thiện tuần hoàn máu và hỗ trợ giảm phù chân.

6. Tuân thủ đúng liều thuốc: Uống thuốc đúng cách và đúng thời gian theo chỉ định của bác sĩ.

7. Thường xuyên kiểm tra sức khỏe: Theo dõi tình trạng sức khỏe, các triệu chứng mới và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết.

Nhớ rằng, việc tuân thủ chế độ sinh hoạt hạn chế đúng cách sẽ giúp người bệnh phù chân kiểm soát tốt tình trạng bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống.