Quai bị là bệnh gì? Nguyên nhân do đâu? Cách điều trị

Tìm hiểu chung về Quai bị

Bệnh quai bị, hay còn gọi là viêm tuyến mang tai, là một bệnh truyền nhiễm do virus Paramyxovirus gây ra và thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên. Bệnh này rất dễ lây lan và có thể gây dịch trong môi trường có sự tập trung đông người như trường học hoặc ký túc xá. Dấu hiệu dễ nhận biết nhất của bệnh là sự sưng phồng ở hai bên má, đặc biệt là khu vực tuyến mang tai, nằm dưới hàm và phía trước tai, đi kèm với cảm giác đau.

Quá trình lây nhiễm bệnh quai bị chủ yếu qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp với nước bọt bị nhiễm virus. Các hành vi thường gặp bao gồm ho, hắt hơi, dùng chung dụng cụ ăn uống như dao kéo, đĩa, hoặc chạm vào mũi và miệng sau đó tiếp xúc với các bề mặt có thể chạm vào bởi người khác. Bệnh cũng có thể lây lan khi chia sẻ đồ ăn, thức uống hoặc qua hôn.

Triệu chứng

Mặc dù bệnh quai bị là một loại bệnh truyền nhiễm rất dễ lây lan, việc phát hiện bệnh sớm thường khó khăn vì các dấu hiệu đầu tiên của bệnh rất giống với các triệu chứng của cảm cúm thông thường.

Giai đoạn ủ bệnh của quai bị:

Trong khoảng từ 17 đến 18 ngày, người bệnh thường không có biểu hiện rõ ràng nào, làm cho việc lây lan bệnh trở nên khó kiểm soát khi người bệnh vẫn tiếp xúc với người khác mà không hề biết mình đã mang mầm bệnh.

Giai đoạn khởi phát của bệnh:

• Sốt cao từ 38 đến 39 độ C;
• Đau đầu nặng;
• Cảm giác khô miệng và chán ăn;
• Mệt mỏi và suy nhược cơ thể rõ rệt;
• Đau ở góc hàm và vùng họng;
• Đau và sưng tuyến mang tai, cảm giác đau tăng khi nhai hoặc há miệng.

Giai đoạn toàn phát:

Chỉ 24 đến 48 giờ sau giai đoạn khởi phát, triệu chứng viêm tuyến nước bọt (tuyến mang tai) bắt đầu rõ ràng, là biểu hiện điển hình của quai bị. Ban đầu có thể thấy sưng ở một bên, và trong 1 đến 2 ngày tiếp theo, bên còn lại cũng bắt đầu sưng lên. Sưng có thể không đối xứng, vùng da bị sưng căng bóng, nóng nhưng không đỏ và gây đau đớn.

Giai đoạn lui bệnh:

Nếu được điều trị và chăm sóc tốt, bệnh nhân có thể phục hồi hoàn toàn trong khoảng 10 ngày. Tuyến nước bọt sẽ giảm sưng và không biến chứng thành áp-xe, trừ khi có nhiễm khuẩn thứ phát hoặc bội nhiễm. Việc phát hiện và cách ly kịp thời là rất quan trọng để kiểm soát sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.

Nguyên nhân

Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính được gây ra bởi virus quai bị, thuộc họ Paramyxoviridae. Mặc dù bệnh có thể xảy ra quanh năm, nhưng thường có tỷ lệ mắc cao và dễ dàng trở thành dịch bệnh vào mùa đông và xuân.

Sự lây truyền của virus quai bị từ người bệnh sang người lành chủ yếu qua đường hô hấp. Khi người mắc bệnh thực hiện các hoạt động như nói chuyện, ho, hắt hơi hoặc khạc nhổ, các hạt nước bọt hoặc dịch từ mũi, họng chứa virus có thể được phát tán ra không khí. Điều này làm tăng nguy cơ lây nhiễm khi những người lành hít phải những hạt này hoặc chạm vào các bề mặt đã bị nhiễm virus và sau đó chạm vào miệng, mũi hoặc mắt của họ.

Do đặc tính dễ lây lan của virus, các biện pháp phòng ngừa như tránh tiếp xúc gần với người bị bệnh, rửa tay thường xuyên và sử dụng khẩu trang ở những nơi đông người là rất quan trọng để kiểm soát sự bùng phát của bệnh, đặc biệt trong những môi trường tập trung đông người như trường học hoặc các cơ sở chăm sóc sức khỏe.

Nguy cơ

Những ai có nguy cơ mắc phải

Có thể mắc phải quai bị nếu bạn tiếp xúc với người bị quai bị hoặc tiếp xúc với đồ dùng cá nhân của họ như nồi, chén, đồ dùng tắm, v.v. Những người ở trong môi trường đông đúc, như trường học, ký túc xá, công ty, hoặc cơ sở đối phò đều có nguy cơ cao mắc phải quai bị.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải

Có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc phải quai bị, bao gồm:

1. Tiếp xúc với người mắc bệnh quai bị: Vi rút quai bị có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với người mắc bệnh hoặc thông qua vi sinh vật trong không khí khi họ ho hoặc hạt bắn khi nói chuyện.

2. Chưa được tiêm phòng: Người chưa được tiêm phòng hoặc chưa được tiêm đủ liều vắc xin quai bị có nguy cơ cao hơn bị nhiễm bệnh.

3. Hệ miễn dịch yếu: Những người có hệ miễn dịch yếu do bệnh tật, điều trị bằng hóa trị hoặc dùng các loại thuốc ức chế miễn dịch có thể dễ dàng bị nhiễm bệnh hơn.

4. Sống hoặc làm việc trong môi trường đông người: Các nơi đông người như trại tù, trường học, nhà tù, hoặc bệnh viện có nguy cơ cao hơn về việc lây lan bệnh.

5. Tuổi tác: Trẻ em và thanh thiếu niên thường là những nhóm có nguy cơ cao mắc quai bị hơn.

6. Du lịch đến các vùng có dịch quai bị: Nếu bạn du lịch đến các vùng có dịch bệnh quai bị, nguy cơ bị nhiễm bệnh sẽ tăng lên.

Phương pháp chẩn đoán – Điều trị

Phương pháp chuẩn đoán và xét nghiệm

Quai bị là một tình trạng thường gặp trong thể thao và hoạt động vận động, đặc biệt là khi chơi các môn thể thao yêu cầu sự chuyển động nhanh như bóng rổ, bóng đá, bóng chuyền, tenis, v.v. Để chuẩn đoán và điều trị quai bị, bạn cần tuân thủ các bước sau đây:

1. **Chuẩn đoán:**
– Tiếp xúc với bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia y tế để được kiểm tra và chuẩn đoán chính xác tình trạng quai bị của bạn.
– Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm, MRI để xác định mức độ tổn thương và vị trí cụ thể của quai bị.

2. **Điều trị:**
– Nghỉ ngơi: Dừng hoạt động vận động có thể gây đau hoặc làm tổn thương thêm quai bị.
– Hạ nhiệt và giảm đau: Sử dụng đá lạnh hoặc thuốc giảm đau không steroid để giảm đau và viêm.
– Thuốc chống viêm: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống viêm để giảm viêm và đau.
– Phục hồi: Tham gia chương trình phục hồi chuyên nghiệp để tăng cường sức mạnh và linh hoạt cho cơ bắp xung quanh vùng bị tổn thương.

3. **Phòng ngừa:**
– Tập luyện đúng cách: Luôn khởi đầu với bài tập khởi động để làm nóng cơ bắp trước khi tham gia hoạt động vận động.
– Điều chỉnh phong cách chơi thể thao: Học cách tránh các tình huống có thể gây chấn thương cho quai bị.
– Sử dụng dụng cụ bảo vệ: Đảm bảo bạn đang sử dụng đúng dụng cụ bảo vệ khi tham gia các môn thể thao.

Nhớ rằng, việc điều trị và phục hồi quai bị cần thời gian và kiên nhẫn. Hãy tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và chuyên gia y tế để đảm bảo quai bị của bạn được chăm sóc tốt nhất.

Điều trị

Điều trị quai bị thường bao gồm việc sử dụng các loại thuốc chống co giật để kiểm soát các cơn co giật. Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc nhất định tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Ngoài ra, điều trị quai bị cũng có thể bao gồm các biện pháp điều trị khác như tập thể dục, chăm sóc đặc biệt, và theo dõi tình trạng sức khỏe toàn diện của bệnh nhân. Để được tư vấn và điều trị chính xác, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa về thần kinh.

Sản phẩm hỗ trợ

Chế độ sinh hoạt – Phòng ngừa

Chế độ sinh hoạt hạn dành cho người bệnh

Quai bị

Nếu bạn bị quai bị, hãy tuân thủ các biện pháp sinh hoạt sau để giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng và tránh lây lan cho người khác:

1. Nghỉ ngơi: Hãy nghỉ ngơi đúng lịch trình để cơ thể có thể phục hồi và chống lại virus quai bị.

2. Cách ly: Tránh tiếp xúc gần gũi với người khác để tránh lây lan virus cho người khác.

3. Đeo khẩu trang: Đeo khẩu trang khi bạn phải ra ngoài hoặc có tiếp xúc với người khác để bảo vệ họ khỏi vi khuẩn.

4. Ăn uống lành mạnh: Cung cấp cơ thể nhiều chất dinh dưỡng từ rau củ, hoa quả và nước uống đủ lượng để giúp cơ thể phục hồi.

5. Hạn chế vận động: Tránh vận động quá mức để không làm suy yếu cơ thể hơn.

6. Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Hãy tuân thủ mọi hướng dẫn điều trị từ bác sĩ để đảm bảo bạn có thể phục hồi một cách an toàn và hiệu quả.

Nhớ rằng quai bị có thể gây ra các biến chứng nếu không được điều trị đúng cách, vì vậy hãy luôn liên hệ với bác sĩ khi cần.

Phòng ngừa

Phòng ngừa quai bị là một phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của bạn. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa quai bị mà bạn có thể thực hiện:

1. Tiêm chủng: Việc tiêm chủng đúng lịch trình theo khuyến nghị của bác sĩ là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa quai bị.

2. Thực hiện vệ sinh tay: Rửa tay thường xuyên và kỹ càng để ngăn ngừa vi khuẩn và virus lây lan.

3. Tránh tiếp xúc với người bị bệnh: Tránh tiếp xúc với người mắc quai bị để giảm nguy cơ lây nhiễm.

4. Đảm bảo vệ sinh cá nhân: Sử dụng khẩu trang khi tiếp xúc với người bị nhiễm quai bị và tránh chia sẻ vật dụng cá nhân.

5. Thực hiện các biện pháp phòng tránh: Giữ khoảng cách xã hội, tránh những đám đông đông người, hạn chế đi lại khi không cần thiết và tuân thủ các quy định về vệ sinh cộng đồng.

Nhớ rằng phòng ngừa quai bị là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng. Hãy tuân thủ các biện pháp trên đề phòng quai bị và giữ cho mình luôn khỏe mạnh!