Run vô căn: Nguyên nhân, điều trị và cách phòng bệnh

Tìm hiểu chung về bệnh run vô căn

Run vô căn (Essential Tremor – ET) là một rối loạn thần kinh phổ biến gây ra các chuyển động run không kiểm soát được, thường ảnh hưởng đến tay, đầu, giọng nói, và đôi khi các phần khác của cơ thể. Đây là một dạng run tay xảy ra khi người bệnh đang cố gắng thực hiện một hành động như cầm nắm đồ vật hoặc viết, không giống như run do bệnh Parkinson thường xảy ra khi nghỉ ngơi.

Những dấu hiệu và triệu chứng của run vô căn

Triệu chứng chính của run vô căn là sự run rẩy không kiểm soát được, thường ảnh hưởng đến:

1. Tay: Run tay là triệu chứng phổ biến nhất, thường xảy ra khi thực hiện các hoạt động như viết, cầm cốc, hoặc sử dụng dao nĩa.
2. Đầu: Có thể thấy đầu rung lắc không kiểm soát theo chiều ngang (lắc đầu) hoặc theo chiều dọc (gật đầu).
3. Giọng nói: Run vô căn có thể ảnh hưởng đến giọng nói, làm cho giọng trở nên run rẩy.
4. Các phần khác của cơ thể: Đôi khi, run có thể ảnh hưởng đến chân hoặc các phần khác của cơ thể.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng run vô căn

Nguyên nhân chính xác của run vô căn vẫn chưa được biết rõ, nhưng có một số yếu tố liên quan đến sự phát triển của bệnh:

Di truyền: Run vô căn có xu hướng di truyền trong gia đình, và nếu có thành viên trong gia đình mắc bệnh này, nguy cơ bạn mắc phải cũng sẽ cao hơn. Khoảng một nửa số trường hợp run vô căn có liên quan đến di truyền.

Yếu tố môi trường: Một số yếu tố môi trường, chẳng hạn như tiếp xúc với các chất độc hại, cũng có thể đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh.

Những ai có nguy cơ mắc phải run vô căn

– Những người sống trong môi trường căng thẳng, áp lực công việc lớn, thiếu ngủ, hay áp dụng chế độ dinh dưỡng không cân đối.
– Những người có tiền sử về bệnh tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp, béo phì.
– Những người hút thuốc lá, uống rượu, sử dụng ma túy.
– Những người ít vận động, không tập thể dục đều đặn.
– Những người già hoặc phụ nữ sau mãn kinh.

Phương pháp chuẩn đoán và điều trị

Phương pháp chuẩn đoán

Chẩn đoán run vô căn thường dựa vào các tiêu chí lâm sàng, bao gồm:

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng và tiền sử bệnh, kiểm tra các dấu hiệu run và các yếu tố gây ra hoặc làm giảm triệu chứng.

Loại trừ các nguyên nhân khác: Chẩn đoán run vô căn thường là chẩn đoán loại trừ, nghĩa là bác sĩ sẽ loại trừ các nguyên nhân khác gây ra run như bệnh Parkinson, cường giáp, hoặc tác dụng phụ của thuốc.

Xét nghiệm bổ sung: Các xét nghiệm máu hoặc hình ảnh học (như MRI hoặc CT) có thể được thực hiện để loại trừ các nguyên nhân khác.

Điều trị

Run vô căn không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể được kiểm soát bằng các phương pháp sau:

1. Thuốc

• Beta-blockers: Như propranolol, có thể giúp giảm run.
• Thuốc chống co giật: Như primidone, có thể được sử dụng nếu beta-blockers không hiệu quả.
• Thuốc an thần: Như benzodiazepines, có thể được sử dụng trong một số trường hợp.

2. Vật lý trị liệu

• Bài tập tăng cường và kéo giãn: Giúp cải thiện sự kiểm soát cơ bắp và giảm run.
• Thiết bị hỗ trợ: Các thiết bị như trọng lượng cổ tay có thể giúp giảm run khi thực hiện các hoạt động hàng ngày.

3. Thay đổi lối sống

• Giảm căng thẳng: Stress và lo lắng có thể làm tăng run, vì vậy việc thực hiện các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền, và hít thở sâu có thể hữu ích.
• Tránh caffeine: Caffeine có thể làm tăng run, nên hạn chế tiêu thụ các đồ uống chứa caffeine như cà phê và nước ngọt.

4. Phẫu thuật và các thủ thuật khác

• Kích thích não sâu (Deep Brain Stimulation – DBS): Một thiết bị được cấy vào não để gửi các xung điện nhằm kiểm soát run.
• Sóng siêu âm hội tụ (Focused Ultrasound): Một phương pháp không xâm lấn mới, sử dụng sóng siêu âm để phá hủy các mô não nhỏ gây ra run.

Sản phẩm hỗ trợ

Chế độ sinh hoạt và phòng ngừa bệnh

Chế độ sinh hoạt

Chế độ sinh hoạt hạn dành cho người bệnh “Run vô căn” là một chế độ bám sát lịch trình và hoạt động đã được điều chỉnh để phục vụ cho tình trạng sức khỏe của người đó. Dưới đây là một số điều bạn có thể thực hiện để hỗ trợ điều trị và phục hồi:

1. Nghỉ ngơi đúng lịch trình: Hãy tuân thủ lịch trình nghỉ ngơi được định sẵn để giữ cơ thể bạn trong tình trạng tốt nhất.

2. Dinh dưỡng cân đối: Đảm bảo bạn ăn uống đủ chất và cung cấp đầy đủ năng lượng để phục hồi sức khỏe.

3. Theo dõi y tế định kỳ: Đi khám và thăm khám định kỳ để kiểm tra tình trạng sức khỏe của bạn.

4. Kiểm soát cảm xúc: Hãy tìm hiểu các phương pháp giảm stress và tạo ra môi trường yên tĩnh và thoải mái.

5. Tập thể dục nhẹ nhàng: Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng và phù hợp với tình hình sức khỏe của bạn để duy trì sự linh hoạt của cơ thể.

6. Tuân thủ đúng phác đồ điều trị: Luôn tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và dược sĩ để đảm bảo việc điều trị hiệu quả.

Nhớ rằng, việc tuân thủ chế độ sinh hoạt hạn dành và thực hiện đúng các chỉ đạo của bác sĩ là rất quan trọng để giúp bạn phục hồi sức khỏe nhanh chóng và hiệu quả.

Phòng ngừa

Phòng ngừa khỏi việc “run vô căn” cần tuân thủ các biện pháp sau:

1. Duy trì vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước ấm, tránh tiếp xúc trực tiếp với các bề mặt bẩn.

2. Uống đủ nước: Đảm bảo cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể hàng ngày để duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể.

3. Hạn chế tiếp xúc với các chất kích thích: Tránh hút thuốc lá, uống rượu và các chất kích thích khác để giữ cơ thể khỏe mạnh.

4. Điều chỉnh chế độ ăn uống: Bổ sung đủ các dưỡng chất cần thiết và ăn uống cân đối để cung cấp năng lượng cho cơ thể.

5. Tăng cường vận động: Thực hiện đều đặn các hoạt động thể chất để tăng cường sức khỏe và sức đề kháng của cơ thể.

6. Thư giãn và nghỉ ngơi đủ giấc: Đảm bảo có đủ thời gian nghỉ ngơi và giấc ngủ đủ để giữ cơ thể khỏe mạnh và đề kháng với bệnh tật.

Nhớ luôn tuân thủ các biện pháp phòng ngừa và duy trì lối sống lành mạnh để tránh “run vô căn” và bảo vệ sức khỏe của bản thân!